ΔΠρΚαλ Α398/2023 - Πλήρες κείμενο

Πρόεδρος: Ζαχαρούλα Κακούτη
Δικηγόροι: Φώτιος Χαρίτος, Αθανασία Δημοπούλου

Αστική ευθύνη Δήμου∙ οι Ο.Τ.Α. είναι αρμόδιοι για την ορθή συντήρηση των παιδικών χαρών και την ασφαλή παραμονή των επισκεπτών, καθώς και για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας και της ζωής των κατοίκων, που κάνουν χρήση των χώρων αυτών∙ τραυματισμός ανήλικης (υπερκονδύλιο κάταγμα δεξιού αγκώνα), κατόπιν πτώσης της από μερικώς κατεστραμμένο μονόζυγο παιδικής χαράς, από το οποίο έλειπε οριζόντια σιδερένια μπάρα (δοκός)∙ το γεγονός ότι ταινίες σήμανσης ακαταλληλότητας είχαν τοποθετηθεί στο σύνθετο όργανο από το συνεργείο της αναδόχου εταιρείας αρμόδιας για τη συντήρηση της παιδικής χαράς, ουδόλως συνεπάγεται ότι αυτές διατηρούνταν μέχρι και τον κρίσιμο χρόνο του τραυματισμού της ανήλικης σχεδόν ένα μήνα μετά, λαμβανομένου υπόψη ότι μετά την πρώτη τοποθέτηση αυτών (ταινιών σήμανσης) και δεδομένων των συχνών ζημίων και βανδαλισμών, που σημειώνονταν στο συγκεκριμένο χώρο, η ανάδοχος εταιρεία πολλές φορές χρειάστηκε να τις αντικαταστήσει∙ ούτως, ο εναγόμενος Δήμος ευθύνεται για τον επίδικο τραυματισμό, διότι εκπλήρωσε πλημμελώς την υποχρέωση συντήρησης των υποδομών και εγκαταστάσεων του χώρου της εν λόγω παιδικής χαράς και, γενικώς, της τήρησης των προϋποθέσεων ασφαλείας, κατά την είσοδο και παραμονή των χρηστών αυτής∙ επιδικάζει χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης (6.000 ευρώ).

Νομικές διατάξεις: άρθρα 105, 106 ΕισΝΑΚ, 932 ΑΚ, 75, 79 ν. 3463/2006, 1, 6, 12 ΥΑ 28492/11.5.2009, 21 παρ. 2 ν. 3731/2008

Αριθμός απόφασης: Α398/2023

Α.Κ.Δ.: /2022

Ε.Α.Υ.: …

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 14 Ιουνίου 2023 με δικαστή τη Ζαχαρούλα Κακούτη, Πρωτοδίκη Δ.Δ., και γραμματέα τον Αθανάσιο Λυμπέρη, δικαστικό υπάλληλο,

για να δικάσει την αγωγή με ημερομηνία κατάθεσης 26.4.2022,

των: 1) ... του … και 2) … του …, συζύγου ..., αμφοτέρων κατοίκων Καλαμάτας, οδός … αριθμός …, ως ασκούντων τη γονική μέριμνα και αντιπροσώπων του ανήλικου τέκνου τους ... γεννηθέντος στις 6.10.2009, οι οποίοι παραστάθηκαν με δήλωση κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας του πληρεξούσιου δικηγόρου τους Φώτιου Χαρίτου,

κατά του Δήμου Καλαμάτας, που εκπροσωπείται νομίμως από τον Δήμαρχο αυτού, ο οποίος παραστάθηκε με δήλωση, κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας της πληρεξούσιας δικηγόρου Αθανασίας Δημοπούλου.

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

σκέφτηκε κατά το νόμο.

1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, το αίτημα της οποίας νομίμως μετατράπηκε από καταψηφιστικό σε έντοκο αναγνωριστικό με το κατατεθέν στις 12.6.2023 υπόμνημα, οι ενάγοντες, ως ασκούντες τη γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου τους ..., ζητούν να αναγνωρισθεί η κατά τα άρθρα 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα υποχρέωση του εναγόμενου Δήμου να τους καταβάλει, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής έως την εξόφληση, το ποσό των 30.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση, κατ’ άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.), για την ηθική βλάβη, που το τέκνο τους υπέστη, κατά τους ισχυρισμούς τους, λόγω του τραυματισμού του σε παιδική χαρά του εναγόμενου Δήμου, ο οποίος οφείλεται σε παράνομες, κατ’ αυτούς, παραλείψεις των οργάνων του τελευταίου.

2. Επειδή, το δικόγραφο της κρινόμενης αγωγής είναι επαρκώς ορισμένο, διότι περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα κατά τα άρθρα 45 και 73 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ., κυρωθείς με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999, Α΄ 97) στοιχεία, ήτοι τα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, την αποδιδόμενη στα όργανα του εναγομένου παράνομη συμπεριφορά, που θεμελιώνει τις προβαλλόμενες αξιώσεις, καθώς και ορισμένο κατά ποσό αίτημα. Συνεπώς, δεν συντρέχει περίπτωση αοριστίας του κρινόμενου δικογράφου, απορριπτομένης ως αβάσιμης της περί του αντίθετου ένστασης του εναγομένου. Κατόπιν τούτου, η κρινόμενη αγωγή, που ασκείται εν γένει παραδεκτώς, πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω κατ’ ουσίαν.

3. Επειδή, ο Εισαγωγικός Νόμος του Αστικού Κώδικα (ΕισΝΑΚ, π.δ. 456/1984, Α’ 164) ορίζει στο άρθρο 105 ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος…» και στο άρθρο 106 ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Περαιτέρω, στο άρθρο 932 του ΑΚ ορίζεται: «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του…».

4. Επειδή, κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων, ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από την μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ. ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών. Εξάλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ., τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου του παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις, που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης. Ο κατά τα ως άνω παράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξης, παράλειψης ή υλικής ενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (ΣτΕ 15/2018, 2429/2014, 1810, 1398, 1184/2013, 3595/2012, κ.ά.). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημοσίου οργάνου και της ζημίας, που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού να επιφέρει τη ζημία στη συγκεκριμένη περίπτωση και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (ΣτΕ 155/2020, 4410/2015, 2271/2013, 322/2009, 334/2008). Εξάλλου, δεν αποκλείεται, κατ’ αρχήν, η ύπαρξη του αιτιώδους συνδέσμου από το γεγονός ότι στο αποτέλεσμα συνετέλεσε και συνυπαιτιότητα του βλαβέντος, υπό την προϋπόθεση όμως ότι δεν διακόπτεται ο αιτιώδης σύνδεσμος (ΣτΕ 1370/2018, 2271/2013, 1219, 424/2012). Επίσης, κατά την έννοια των ίδιων ως άνω διατάξεων, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο της ουσίας μπορεί, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 932 του ΑΚ, να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, λόγω ψυχικής οδύνης, δηλαδή χρηματική ικανοποίηση ανάλογη με τις περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης (ΣτΕ 1084/2017, 3329/2014, 1405/2013, 4100/2012, 4133/2011). Ειδικότερα, από τη διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ προκύπτει ότι παρέχεται στο δικαστήριο της ουσίας η ευχέρεια, αφού εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά, που θέτουν υπόψη του οι διάδικοι (το είδος της προσβολής, την περιουσιακή, οικονομική και κοινωνική κατάσταση του ζημιωθέντος ή των μελών της οικογένειας του θανόντος, τυχόν συντρέχον πταίσμα του παθόντος ή του θανόντος που προβάλλεται με σχετική ένσταση του υπόχρεου, τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, τις συνθήκες της προσβολής, το είδος, την ένταση και τις συνέπειές της, το βαθμό της ψυχικής ταλαιπωρίας που το ζημιογόνο γεγονός προκάλεσε στον δικαιούχο, αναλόγως της ηλικίας του, της προσωπικότητάς του και της κατάστασης της υγείας τούτου κ.λπ.) και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση και να καθορίσει το εύλογο ποσό αυτής, αν κρίνει ότι επήλθε στον αδικηθέντα ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη στην οικογένεια του θύματος σε περίπτωση θανάτωσης (ΣτΕ 842/2019, 4133/2011 επταμ., 2559/2007 επταμ., 1410/2006 επταμ., 1950/2020, κ.ά.). Η χρηματική αυτή ικανοποίηση αποσκοπεί στην ηθική παρηγορία και την ψυχική ανακούφιση του παθόντος, όσο αυτό είναι δυνατόν (ΣτΕ 3218/2009). Εξάλλου, το άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος, εισάγοντας ως νομικό κανόνα την αρχή της αναλογικότητας, επιβάλλει σε όλα τα κρατικά όργανα, συνεπώς και στα δικαιοδοτικά, κατά την στάθμιση των εκατέρωθεν δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, να λαμβάνουν υπόψη τους την εκάστοτε αντιστοιχία μεταξύ των χρησιμοποιουμένων μέσων και του επιδιωκομένου σκοπού. Έτσι, σε περίπτωση προσδιορισμού του ποσού της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης (ή ψυχικής οδύνης σε περίπτωση θανάτου), το δικαστήριο της ουσίας δεν πρέπει ούτε να υποβαθμίζει την απαξία της πράξης ή παράλειψης επιδικάζοντας υπερβολικά χαμηλό ποσό, ούτε να καταλήγει, με ακραίες εκτιμήσεις, στον υπέρμετρο πλουτισμό του ενός μέρους (ζημιωθέντος), διότι τούτο υπερακοντίζει το σκοπό του νομοθέτη, που απέβλεψε στην αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης, που διαταράχθηκε από την παράνομη πράξη ή παράλειψη (ΣτΕ1249/2010, 2559/2007).

5. Επειδή, περαιτέρω, το άρθρο 75 του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (Α΄ 114) ορίζει ότι: «Ι. Οι δημοτικές και οι κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι αρμοδιότητες των Δήμων και Κοινοτήτων αφορούν, κυρίως, τους τομείς: α) … γ) Ποιότητας Ζωής και Εύρυθμης Λειτουργίας των Πόλεων και των Οικισμών, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως: 1. Η εξασφάλιση και διαρκής βελτίωση των τεχνικών και κοινωνικών υποδομών στις πόλεις και τα χωριά όπως η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων ύδρευσης, … έργων ηλεκτροφωτισμού των κοινόχρηστων χώρων, η δημιουργία χώρων πρασίνου, χώρων αναψυχής, πλατειών και λοιπών υπαίθριων κοινόχρηστων χώρων. 2. …» και, το άρθρο 79 αυτού, ότι: «1. Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές ρυθμίζουν θέματα της αρμοδιότητάς τους εκδίδοντας τοπικές Κανονιστικές Αποφάσεις, στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας, με τις οποίες: α) Θέτουν κανόνες: … δ) Καθορίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις: δ1. … δ2. Για τη χρήση των αλσών και των κήπων, των πλατειών, των παιδικών χαρών και των λοιπών κοινόχρηστων χώρων. …». Εξάλλου, η 28492/11.5.2009 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών «Καθορισμός των προϋποθέσεων και των τεχνικών προδιαγραφών για την κατασκευή και τη λειτουργία των παιδικών χαρών των Δήμων και των Κοινοτήτων, τα όργανα και η διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου τους, τη διαδικασία συντήρησης αυτών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια» (Β΄ 931), η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 21 παρ. 2 του ν. 3731/2008 (Α΄ 263), ορίζει, στο άρθρο 1 αυτής, όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 1 της 27934/11.7.2014 απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών (Β΄ 2029/25.7.2014, ισχύς, για τις παρακάτω τροποποιούμενες με την εν λόγω απόφαση διατάξεις, από 25.7.2014), ότι: «1. Παιδική χαρά είναι ο οριοθετημένος υπαίθριος χώρος του ΟΤΑ που προορίζεται για ψυχαγωγία ανηλίκων, χωρίς την επίβλεψη προσωπικού. Η παιδική χαρά εγκαθίσταται σε δημοτικά/κοινοτικά ακίνητα που έχουν χαρακτηριστεί στο οικείο ρυμοτομικό σχέδιο είτε ως χώροι παιδικής χαράς είτε ως κοινόχρηστοι χώροι, καθώς και σε ακίνητα της ιδιωτικής περιουσίας του δήμου ή της κοινότητας σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. 2. Η παιδική χαρά αποτελείται από εξοπλισμό (όργανα - κατασκευές), ο οποίος είναι ειδικά σχεδιασμένος για ατομικό ή ομαδικό παιχνίδι. Πρέπει επίσης να είναι χωροθετημένη και σχεδιασμένη με τρόπο ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια και η υγεία όλων των παιδιών», στο άρθρο 6, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε από την παρ. 6 του άρθρου 1 της ως άνω 27934/11.7.2014 υπουργικής απόφασης, ότι: «1. Η παιδική χαρά λειτουργεί με ευθύνη του οικείου ΟΤΑ, ο οποίος λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφαλή λειτουργία της και γενικά για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας. 2. Ο ΟΤΑ οφείλει να ελέγχει την τήρηση του προγράμματος συντήρησης και γενικά τη σωστή λειτουργία της παιδικής χαράς. Ειδικότερα οφείλει να τηρεί το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1176-7. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να: α) Τηρεί φάκελο κατασκευαστή, διαθέσιμο προς επιθεώρηση, ανά πάσα στιγμή, με τις τεχνικές προδιαγραφές όλων των εξοπλισμών. Ο φάκελος πρέπει να περιέχει τα ακόλουθα: i) Λεπτομερή περιγραφή του εξοπλισμού και της επιφάνειας πτώσης. ii) Τη βεβαίωση ελέγχου ή/και το πιστοποιητικό συμμόρφωσης του άρθρου 4 της παρούσας. iii) Επωνυμία και διεύθυνση του κατασκευαστή ή εισαγωγέα και αναφορά της χώρας κατασκευής. iv) Εγχειρίδιο οδηγιών για όλους τους εξοπλισμούς και τις επιφάνειες πτώσης με κατασκευαστικές λεπτομέρειες που αναφέρονται στην τοποθέτηση, στη συναρμολόγηση και στη συντήρησή τους. v) Οδηγίες λειτουργίας αν απαιτείται. β) Καταρτίζει και εφαρμόζει πρόγραμμα τακτικής συντήρησης του εξοπλισμού και των επιφανειών πτώσης και εξασφαλίζει την συμμόρφωση με τις απαιτήσεις ασφαλείας σε μόνιμη βάση. γ) Τηρεί βιβλίο συμβάντων, αριθμημένο και θεωρημένο από την αρμόδια υπηρεσία του δήμου ή της κοινότητας, στο οποίο θα καταγράφονται αναλυτικά οι συνθήκες τυχόν ατυχημάτων, παρατηρήσεις ή παράπονα χρηστών. δ) Μεριμνά για την τήρηση της καθαριότητας του εξοπλισμού και του περιβάλλοντος χώρου της παιδικής χαράς. 3. Ο οικείος ΟΤΑ λαμβάνει κάθε πρόσφορο μέτρο για τη φύλαξη της παιδικής χαράς και καθορίζει το ωράριο λειτουργίας της», στο άρθρο 7, ότι: «1. Συντήρηση νοείται κάθε εργασία από ειδικευμένο προσωπικό, η οποία έχει σκοπό να διατηρήσει ή να επαναφέρει τον εξοπλισμό της παιδικής χαράς στο επίπεδο λειτουργίας και ασφάλειας που είχε κατά το στάδιο της αρχικής εγκατάστασης του, καθώς και του ελέγχου που πραγματοποιήθηκε από τον αναγνωρισμένο φορέα ελέγχου. 2. Η συντήρηση της παιδικής χαράς πρέπει να σχεδιάζεται και να διενεργείται σύμφωνα με τα πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ 1176 - 7 ή ισοδύναμα αυτών, τις οδηγίες του κατασκευαστή και τη συχνότητα χρήσης του εξοπλισμού. Για το λόγο αυτό θα πρέπει: α. Να συντάσσεται πρόγραμμα τακτικής συντήρησης. β. Να τηρείται πρωτόκολλο καθημερινού ελέγχου για κάθε παιδική χαρά και να καταγράφονται τυχόν βλάβες. Ο έλεγχος αφορά στον εξοπλισμό, στο έδαφος, στην περίφραξη και στον χώρο γύρω από την παιδική χαρά. Ενδεικτικά σημεία ελέγχου είναι η καθαριότητα του εξοπλισμού και του περιβάλλοντος χώρου, η τήρηση των αποστάσεων ανάμεσα στον εξοπλισμό, άμεση επισκευή του φθαρμένου εξοπλισμού ή τμημάτων αυτού και ό,τι άλλο κρίνεται αναγκαίο, προκειμένου να διασφαλίζεται συνεχώς η ασφαλής παραμονή των παιδιών στην παιδική χαρά. δ. Να τίθεται εκτός λειτουργίας ο εξοπλισμός, ο οποίος θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των παιδιών, έως ότου επισκευαστεί και στο έδαφος, η κατάσταση του δαπέδου, οι εκτεθειμένες θεμελιώσεις, τα αιχμηρά άκρα, τα τμήματα που λείπουν, η δομική αρτιότητα και η υπερβολική φθορά κινούμενων ή μη τμημάτων. γ. Να εξασφαλίζεται η να αντικαθίσταται, όταν κρίνεται ότι η επισκευή του είναι αδύνατη. Εάν ένα μόνο τμήμα του εξοπλισμού είναι προς αντικατάσταση, θα πρέπει τα παραμένοντα τμήματα να εξακολουθούν να είναι λειτουργικά και ασφαλή, σύμφωνα με τις απαιτήσεις ασφαλείας των προτύπων, άλλως τίθεται εκτός λειτουργίας το σύνολο του εξοπλισμού.» και, στο άρθρο 12, όπως τροποποιήθηκε με την 15693/18-4-2013 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών (Β΄ 1096/2-5-2013), ότι: «Μέχρι τις 31.12.2014 οι δημοτικές αρχές οφείλουν να προσαρμόσουν τις παιδικές χαρές που λειτουργούν ήδη στην περιφέρεια τους, στις διατάξεις της παρούσας».

6. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, κατά τα ιστορούμενα στην υπό κρίση αγωγή, στις 15.3.2018 κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής επίσκεψης της Γ΄ Τάξης του 21ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμάτας, τα παιδιά έπαιζαν στη δημοτική παιδική χαρά, που βρίσκεται πίσω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννου στην Αγορά, ενώ συνοδεύονταν από δύο εκπαιδευτικούς του ως άνω σχολείου. Μεταξύ των παιδιών, που είχαν επισκεφθεί την ανωτέρω παιδική χαρά ήταν και η κόρη των εναγόντων ... ηλικίας τότε 8 ετών γεννηθείσα στις 6.10.2009, η οποία έπεσε και χτύπησε το χέρι της στην περιοχή του αγκώνα, αιτία δε της πτώσης αυτής ήταν ότι το μονόζυγο, του οποίου έκανε χρήση, δεν είχε πλήρη κατασκευή, αλλά ήταν χαλασμένο. Ειδικότερα, ιστορείται, ότι λόγω της φθοράς και της μερικής καταστροφής του μονόζυγου έλειπαν τα οριζόντια σίδερα (μπάρες), που διευκολύνουν την μετακίνηση από το ένα σημείο του στο άλλο, με αποτέλεσμα αυτή (η μετακίνηση) να καθίσταται επικίνδυνη. Πράγματι, όπως αναφέρεται στην αγωγή, η κόρη των εναγόντων κατά την μετακίνησή της από το ένα σημείο του μονόζυγου στο άλλο και λόγω της έλλειψης αυτών των σίδερων, έπεσε στο έδαφος και υπέστη την ανωτέρω σωματική βλάβη (τραυματισμό στον δεξιό αγκώνα). Εν συνεχεία, η ως άνω ανήλικη μαθήτρια μεταφέρθηκε στο σχολείο της και αφού ειδοποιήθηκε η δεύτερη των εναγόντων μητέρα της, μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Καλαμάτας, όπου δέχθηκε τις πρώτες βοήθειες στα επείγοντα του νοσοκομείου. Εν τούτοις, λόγω της αδυναμίας του νοσοκομείου να αντιμετωπίσει το συμβάν, αφού δεν διαθέτει τμήμα παιδοχειρουργικής, κρίθηκε απαραίτητη η μεταφορά της ανήλικης στο Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ». Ιστορείται ακόμη, ότι για να μπορέσει να ταξιδέψει το τέκνο των εναγόντων στην Αθήνα οι ιατροί του Νοσοκομείου Καλαμάτας προέβησαν σε ανάταξη του αγκώνα χωρίς αναισθησία, γεγονός που προκάλεσε έντονο πόνο στην κόρη των εναγόντων. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής τους προς Αθήνα, η παθούσα ανήλικη απαγορευόταν να φάει και να πιεί ο,τιδήποτε, αφού στο Νοσοκομείο Παίδων την ανέμεναν για να μπει κατευθείαν στο χειρουργείο, ενώ, κατά τα αναφερόμενα στην αγωγή, ο πόνος της κατά τη διάρκεια της διαδρομής ήταν τόσο μεγάλος, ώστε το ταξίδι Καλαμάτα-Αθήνα να πραγματοποιηθεί σε πέντε ώρες (από 15:00 έως 20:00), καθώς με το παραμικρό ταρακούνημα του αυτοκινήτου η ανήλικη υπέφερε από τους πόνους. Στο Νοσοκομείο Παίδων διαπιστώθηκε κάταγμα του κάτω άκρου του βραχιονίου οστού και νοσηλεύτηκε για δύο ημέρες (από 15.3.2018 έως 17.3.2018) λόγω υπερκονδυλίου κατάγματος δεξιού αγκώνα. Υποβλήθηκε σε κλειστή ανάταξη και διαδερμική οστεοσύνθεση, της χορηγήθηκαν παυσίπονα και αντιβίωση για αποφυγή μόλυνσης και εξήλθε με ανάρτηση άνω άκρου. Ακόμη, συνεστήθη επανεξέταση στις 16.4.2018 και κάθε μήνα για ένα χρόνο, ώστε να παρακολουθείται η πορεία της υγείας της ανήλικης. Ιστορείται ακόμη από τους ενάγοντες, ότι το τέκνο τους έμεινε στο γύψο για ενάμιση μήνα με αποτέλεσμα την απουσία του από το σχολείο και την αποχή από τα μαθήματα και κάθε δραστηριότητα γι’ αυτό το διάστημα, οι δε μηνιαίες επισκέψεις της για έναν ολόκληρο χρόνο στο Νοσοκομείο Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» για την παρακολούθησή της λάμβαναν χώρα πάντοτε καθημερινή, με αποτέλεσμα η κόρη τους να απουσιάζει από το σχολείο μία ή και δύο μέρες σταθερά κάθε μήνα για έναν ολόκληρο χρόνο.

7. Επειδή, ήδη, με την κρινόμενη αγωγή, όπως αυτή αναπτύσσεται με το νομίμως κατατεθέν στις 12.6.2023 υπόμνημα, οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι αποκλειστικά υπαίτιος για το επίμαχο συμβάν είναι ο εναγόμενος Δήμος Καλαμάτας, υπό την εποπτεία του οποίου λειτουργούσε η παιδική χαρά και ο οποίος δεν είχε κάνει την παραμικρή συντήρηση σε αυτή από την αρχική τοποθέτησή της, παρά μόνο έδρασε εκ των υστέρων ήτοι δύο με τρεις ημέρες μετά το ατύχημα, οπότε και συνεργείο του Δήμου ξήλωσε τη συγκεκριμένη παιδική χαρά. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει, κατά τους ενάγοντες, ότι αυτή δεν πληρούσε εξ αρχής τις προϋποθέσεις λειτουργίας της και γι’ αυτό το λόγο ήταν επικίνδυνη όσο βρισκόταν σε λειτουργία, αλλά και την ολιγωρία του εναγόμενου ως προς την επίδειξη της απαιτούμενης επιμέλειας για την προστασία των παιδιών, που την επισκέπτονταν. Κατά τους ιδίους, ο τραυματισμός του τέκνου τους οφείλεται στην αποκλειστική υπαιτιότητα των οργάνων του Δήμου Καλαμάτας, αφού αυτά δεν έλαβαν τα αναγκαία και κατάλληλα μέτρα συντήρησης και επισκευής εν γένει της παιδικής χαράς, ως όφειλαν, καθώς δεν αποκατέστησαν τις ελλαττωματικές σιδερένιες μπάρες του μονόζυγου προκειμένου να αποφευχθούν πιθανά ατυχήματα, όπως το υπό κρίση. Άλλως, έπρεπε τα αρμόδια όργανα του εναγομένου να έχουν ήδη προβεί στο κλείσιμο της παιδικής χαράς ή τουλάχιστον στην τοποθέτηση προειδοποιητικών πινακίδων σχετικά με την επικινδυνότητά της. Πλην όμως, διατείνονται οι ενάγοντες, ο Δήμος Καλαμάτας δεν είχε λάβει κανένα από τα ως άνω μέτρα προστασίας των παιδιών από τον κίνδυνο, που δημιουργούσε γι’ αυτά η ύπαρξη του ελλαττωματικού μονόζυγου, αντιθέτως επέτρεπε κανονικά την πρόσβαση στην παιδική χαρά, στην οποία μάλιστα κατά το χρόνο του ατυχήματος έπαιζαν και άλλοι ανήλικοι πριν την άφιξη των μαθητών της Γ΄ Τάξης του 21ου Δημοτικού Σχολείου, μεταξύ των οποίων και η κόρη των εναγόντων, δίνοντας έτσι την εντύπωση της καλής λειτουργίας της. Η παράλειψη δε αυτή συνδέεται αιτιωδώς, κατά τους ενάγοντες, με το επελθόν αποτέλεσμα του τραυματισμού του τέκνου τους. Μάλιστα, όπως αυτοί αναφέρουν, παρά το ότι η συσταθείσα «Επιτροπή Ελέγχου Παιδικών Χαρών Νομού Μεσσηνίας», αρμόδια για την αξιολόγηση και καταλληλόλητα λειτουργίας των παιδικών χαρών και τη διενέργεια περιοδικών ελέγχων σε αυτές, απέστειλε σε όλους του Δήμους του νομού και συνεπώς και στον εναγόμενο το με αριθμό πρωτοκόλλου 1/4.4.2017 έγγραφο, με το οποίο έδωσε εντολή στους Δήμους να διακόψουν τη λειτουργία κάθε παιδικής χαράς, που δεν έχει πιστοποιηθεί κατά νόμον, το αντίδικο ουδέν έπραξε για τη διακοπή λειτουργίας της επίδικης παιδικής χαράς, για την οποία εξέλιπε η αντίστοιχη πιστοποίηση. Επιπλέον κατά τους ενάγοντες, ενώ με την με αριθμό πρωτοκόλλου 8723 από 21.2.2018 υπηρεσιακή αναφορά της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του εναγόμενου Δήμου αναδεικνύεται το ενδεχόμενο της κατάργησης της συγκεκριμένης παιδικής χαράς με συγκεκριμένη αναφορά στους λόγους, που την υποδεικνύουν (ύπαρξη πολλών σπασμένων, χαλασμένων παιχνιδιών, ξύλινων οργάνων, που υπήρχαν και διάφορων άλλων ζημιών), εν τούτοις η παιδική χαρά παρέμενε ανοιχτή χωρίς κανένα περαιτέρω έλεγχο και καμία προειδοποιητική πινακίδα σχετικά με την επικινδυνότητά της, παρά μόνο την ημέρα του ατυχήματος στις 15.3.2018 ο εναγόμενος Δήμος με την 11604/15.3.2018 απόφασή του αποφάσισε την κατάργησή της, η οποία τελικώς ξηλώθηκε δύο με τρεις ημέρες μετά το επίδικο συμβάν. Υποστηρίζουν οι ενάγοντες, ότι συνέτρεχαν πολλοί λόγοι, που υπαγόρευαν την αναγκαιότητα λήψης των απαραίτητων μέτρων για την κατάργηση της συγκεκριμένης παιδικής χαράς, η παράλειψη λήψης δε αυτών οδήγησαν στο ένδικο αποτέλεσμα του τραυματισμού της κόρης τους. Εκ των ανωτέρω, προκύπτει κατά τους ίδιους, ότι αποκλειστικά υπαίτιος του τραυματισμού του τέκνου τους ήταν ο εναγόμενος Δήμος, επειδή δεν έλαβε τα αναγκαία μέτρα συντήρησης και επισκευής εν γένει της παιδικής χαράς με αποτέλεσμα να μην έχουν αποκατασταθεί οι ελλαττωματικές σιδερένιες μπάρες του μονόζυγου, άλλως επειδή δεν είχε προβεί στο κλείσιμο της συγκεκριμένης παιδικής χαράς, άλλως στην τοποθέτηση προειδοποιητικών πινακίδων για την επικινδυνότητά της. Αποτέλεσμα της υπαίτιας αυτής συμπεριφοράς των οργάνων του εναγομένου, ήταν ο προαναφερθείς τραυματισμός του τέκνου τους στις 15.3.2018 κατά τη χρήση του ελλαττωματικού μονόζυγου, ενώ πέρα από τη σωματική του υγεία επηρεάστηκε και η ψυχική του υγεία από όλη αυτή την ταλαιπωρία, τον πόνο, που αυτό βίωσε τόσο κατά τη στιγμή του ατυχήματος όσο και μετέπειτα και το φόβο, που διακατέχει το τέκνο τους ακόμη και σήμερα σε ό, τι έχει να κάνει με παιδική χαρά, αφού δεν θέλει να περνάει ούτε απέξω, ενώ κατά τους ενάγοντες, η κόρη τους μετά το ατύχημα απέχει από κάθε προγραμματισμένη εκδρομή του σχολείου σε παιδική χαρά. Ως εκ τούτων, υποστηρίζουν αυτοί, ότι η ανήλικη κόρη τους υπέστη ψυχολογική φοβία σχετιζόμενη με την παιδική χαρά, την οποία αδυνατεί ακόμα και σήμερα να επισκεφθεί στερούμενη ούτω το ανέμελο παιχνίδι, που κάθε παιδί της ηλικίας της θα απολάμβανε. Αφού εκθέτουν τα ανωτέρω, οι ενάγοντες ζητούν με την αγωγή τους, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ και 932 του ΑΚ να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου Δήμου να καταβάλει σε αυτούς ως ασκούντες τη γονική μέριμνα της ... και για λογαριασμό της το ποσό των 30.000 ευρώ νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την εξόφληση.

8. Επειδή, προς απόδειξη των ισχυρισμών τους προσάγουν και επικαλούνται οι ενάγοντες τα εξής: 1) το …/27.3.2018 έγγραφο του Διευθυντή του 21ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμάτας προς τον πρώτο ενάγοντα, με το οποίο του χορηγήθηκε απόσπασμα από το ημερολόγιο σχολικής ζωής του σχολείου, που αφορά τον τραυματισμό της κόρης του, στο οποίο καταγράφεται για την ημέρα της 15ης.3.2018 ότι: «Κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής επίσκεψης της Τρίτης Τάξης και ενώ τα παιδιά έπαιζαν στην παιδική χαρά, που βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία του Αγ. Ιωάννου, η μαθήτρια ..., όπως με πληροφόρησαν και οι συνοδοί εκπαιδευτικοί… έπεσε και χτύπησε το χέρι της στην περιοχή του αγκώνα. Επειδή πονούσε μεταφέρθηκε στο σχολείο (12:35) και ειδοποιήθηκαν οι γονείς της. Στο σχολείο ήρθε η μητέρα της, η οποία εξέφρασε την επιθυμία να την μεταφέρει στο Νοσοκομείο. Για καλύτερη αντιμετώπιση όμως του τραυματισμού κλήθηκε το ΕΚΑΒ, το οποίο αφού την παρέλαβε από το προαύλιο του σχολείου την μετέφερε στο Γ.Ν. Καλαμάτας συνοδεία της μητέρας της», 2) το από 17.3.2018 εξιτήριο από το Νοσοκομείο του Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», στο οποίο αναγράφονται ημερομηνία εισόδου η 15η.3.2018, διάρκεια νοσηλείας μία ημέρα στην Β΄ Ορθοπεδική κλινική με κάταγμα του κάτω άκρου του βραχιόνιου οστού, ότι «η ασθενής νοσηλεύτηκε λόγω υπερκονδυλίου κατάγματος δεξιού αγκώνα, υποβλήθηκε σε κλειστή ανάταξη και διαδερμική οστεοσύνθεση με 3 Κ WIRES. Εξέρχεται βελτιωμένη, ανάρτηση άνω άκρου. Επανεξέταση Δευτέρα 16.4.2018», με συνημμένη απόδειξη παροχής υπηρεσιών ιατρικών και παρακλινικών εξετάσεων με ημερομηνία παραστατικού στις 16.4.2018 του ως άνω νοσοκομείου, 3) φωτογραφίες της εν λόγω παιδικής χαράς, στις οποίες απεικονίζεται το μονόζυγο αυτής, από το οποίο ελλείπει σιδερένια μπάρα (δοκός), όπως περιγράφεται στην αγωγή, ενώ δεν υπάρχει κορδέλα, που να παραπέμπει στην απαγόρευση χρήσης αυτής, 4) φωτογραφίες της ανήλικης κόρης των εναγόντων αφενός κατά το χρονικό σημείο, που της παρέχονται πρώτες βοήθειες από το Νοσοκομείο Καλαμάτας και αφετέρου μεταγενέστερα σε χρόνο, που το δεξί της χέρι είναι ακινητοποιημένο φέρον γύψο, 5) δημοσίευμα στην εφημερίδα «Μεσσηνιακά» της 18ης.3.2018 με τίτλο «Σε νοσοκομείο της Αθήνας 9χρονη μαθήτρια από την Καλαμάτα-Σοβαρό ατύχημα μαθήτριας σε παιδική χαρά της Καλαμάτας στο πλαίσιο σχολικής εκδρομής- Έσπασε τον αγκώνα πέφτοντας από χαλασμένο μονόζυγο» καθώς και δημοσίευμα στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 22.3.2018, στα οποία γίνεται εκτενής αναφορά στο ιστορικό και τις συνθήκες του ατυχήματος, όπως αυτές περιγράφονται στην υπό κρίση αγωγή, ενώ αμφότερα τα δημοσιεύματα συνοδεύονται από φωτογραφίες της ένδικης παιδικής χαράς, στις οποίες απεικονίζεται το μονόζυγο, από το οποίο φέρεται ότι έπεσε το τέκνο των εναγόντων και από το οποίο ελλείπει μία οριζόντια δοκός, 6) αντίγραφο της Α.Β.Μ. -…/635 από 6.6.2018 μήνυσης, που υπέβαλαν οι ενάγοντες κατά παντός υπευθύνου υπαλλήλου του Δήμου Καλαμάτας αναφορικά με τον τραυματισμό της κόρης τους στις 15.3.2018 κατά την επίσκεψή της στην παιδική χαρά, που βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννου, όπως η αιτία και οι συνθήκες του ατυχήματος περιγράφονται στην υπό κρίση αγωγή, 7) το από 22.11.2021 κατηγορητήριο, που συνέταξε η Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Καλαμάτας, με πέντε κατηγορούμενους ως υπαίτιους (οι δύο ως δάσκαλοι και συνοδοί των μαθητών της Γ΄ Τάξης του 21ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμάτας σε σχολική εκδρομή στην επίμαχη παιδική χαρά, ένας ως αρμόδιος Αντιδήμαρχος Συντήρησης Υποδομών των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων, ένας ως Πρόεδρος και ένας ως Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου Παιδικών Χαρών Ν. Μεσσηνίας) της σωματικής βλάβης από αμέλεια δια παραλείψεως από υπόχρεο σε βάρος της ανήλικης μαθήτριας ..., η οποία προκλήθηκε κατά τη διάρκεια παιχνιδιού αυτής στο μονόζυγο λόγω της έλλειψης των οριζόντιων δοκών από αυτό, κατά τρόπο ώστε να καθίσταται επικίνδυνη η μετακίνηση-παιχνίδι κατά μήκος του (παιχνιδιού), 8) ένορκη εξέταση μάρτυρα ενώπιον της Πταισματοδίκου Καλαμάτας του …, ο οποίος δήλωσε ότι «Οι μηνυτές τους γνωρίζω. Ως επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του Δήμου Καλαμάτας με πληροφόρησε ο κ. … για τον τραυματισμό της κόρης του, η οποία τραυματίστηκε στην παιδική χαρά και υπέστη κάταγμα αγκώνα έπειτα από πτώση από ελλαττωματικό μονόζυγο το οποίο βρίσκεται στην παιδική χαρά περιοχής Αγίου Ιωάννη στην Καλαμάτα. Στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο έθεσα το συγκεκριμένο θέμα… Οι ερωτήσεις τις οποίες απεύθυνα προς τη δημοτική αρχή ήταν οι ακόλουθες: 1) Γιατί δεν είχε έγκαιρα αφαιρεθεί το επικίνδυνο όργανο στη συγκεκριμένη παιδική χαρά. 2) … 3)… 4) …. Σύμφωνα με τα πρακτικά ο … Αντιδήμαρχος παραδέχτηκε λέγοντας ότι «πράγματι είχαμε ένα ατύχημα στην παιδική χαρά πίσω από τον Άγιο Ιωάννη». Μετά την εισήγηση του Αντιδημάρχου…ο δήμαρχος Καλαμάτας δεν ανέλαβε την ευθύνη για το συγκεκριμένο ατύχημα…», 9) απόσπασμα από τα πρακτικά της …ης/2018 Συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας, όπου συζητήθηκε το ένδικο ατύχημα, 10) αντίγραφο της 133741/19.9.2016 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου με θέμα τη Συγκρότηση Επιτροπής Ελέγχου Παιδικών Χαρών Νομού Μεσσηνίας, 11) την 1/4.4.2017 απόφαση της Προέδρου της ως άνω Επιτροπής Ελέγχου Παιδικών Χαρών Ν. Μεσσηνίας προς όλους τους Δήμους του νομού για την διακοπή λειτουργίας κάθε παιδικής χαράς, που δεν έχει πιστοποιηθεί κατά νόμο, 12) την με αριθμό πρωτοκόλλου 8723 από 21.2.2018 υπηρεσιακή αναφορά του Τμήματος Πάρκων, Αλσυλίων και Παιδικών Χαρών της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του εναγομένου Δήμου προς τους Δήμαρχο και Αντιδήμαρχο αυτού με αναγραφόμενο θέμα «Βανδαλισμοί παιδικής χαράς Αϊ Γιάννη στην Αγορά», στην οποία αναφέρεται ότι: «Κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης επίσκεψης για καθαρισμό και οπτικό έλεγχο, που πραγματοποιήθηκε από το συνεργείο του εργολάβου συντήρησης παιδικών χαρών την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2018 στην παιδική χαρά, που βρίσκεται πίσω από την εκκλησία του Αϊ Γιάννη στην Αγορά, διαπιστώθηκε πως η παιδική χαρά είχε υποστεί σοβαρές ζημίες από αγνώστους. Συγκεκριμένα: Α) έσπασαν τα πλαϊνά προστατευτικά πάνελ της γέφυρας στο σύνθετο ξύλινο όργανο που υπάρχει στην παιδική χαρά, Β) έσπασαν την ξύλινη πόρτα, στο χώρο βρέθηκε μόνο η μισή, Γ) έσπασαν μέρος της ξύλινης περίφραξης και Δ) έκαναν ζημιά στην τραμπάλα. Το συνεργείο προχώρησε σε αποκλεισμό του σύνθετου οργάνου με ταινία σήμανσης με στόχο την αποφυγή ατυχήματος. Στο συγκεκριμένο χώρο είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι βανδαλισμοί. Γίνονται συνεχώς ζημιές στα όργανα, στην περίφραξη, στην πόρτα, στα φωτιστικά, στη βρύση και στα παγκάκια. Επίσης κατά τον καθαρισμό του χώρου από το αρμόδιο συνεργείο έχει διαπιστωθεί πως στο χώρο υπάρχουν συνεχώς αντικείμενα επικίνδυνα για την ασφάλεια των παιδιών, όπως χρησιμοποιημένες σύριγγες και σπασμένα γυαλιά. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω θεωρούμε πως πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο της κατάργησης της συγκεκριμένης παιδικής χαράς» και επισυνάπτονται στην αναφορά φωτογραφίες της παιδικής χαράς, στις οποίες αποτυπώνεται ο αποκλεισμός του σύνθετου οργάνου με ταινία σήμανσης, που τέθηκε από το συνεργείο της αναδόχου στην ανωτέρω ημερομηνία αλλά και μέρος της σπασμένης περίφραξης και 13) την 11604/15.3.2018 απόφαση του Δημάρχου Καλαμάτας, με την οποία αποφασίστηκε η κατάργηση της επίδικης παιδικής χαράς με στόχο τη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας των παιδιών, που χρησιμοποιούν το χώρο και ότι θα αφαιρεθούν τα όργανα, η περίφραξη και η ενημερωτική πινακίδα, ενώ τα παγκάκια θα παραμείνουν στο χώρο.

9. Επειδή, αντιθέτως το εναγόμενο με την 58490/1.6.2023 έκθεση απόψεων και το νομίμως κατατεθέν στις 7.6.2023 υπόμνημα ζητά την απόρριψη της ένδικης αγωγής. Ειδικότερα, προβάλλει ότι ο Δήμος Καλαμάτας έχει την ευθύνη λειτουργίας και συντήρησης των παιδικών χαρών κατά τη σχετική νομοθεσία και τα ευρωπαϊκά πρότυπα και ειδικότερα η αρμόδια υπηρεσία Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών. Εν προκειμένω, για την ένδικη παιδική χαρά αναφέρεται, ότι ελέγχθηκε αυτή από διαπιστευμένο φορέα στις 8.12.2017 και έλαβε πιστοποιητικό με αριθμό 0030-03-017-00493 με διάρκεια ισχύος αυτού έως 7.12.2018. Προβάλλει ακόμη, ότι η συντήρηση των παιδικών χαρών του Δήμου Καλαμάτας γίνεται από εργολάβο-ιδιωτικό συνεργείο κατόπιν σύναψης σχετικών δημόσιων συμβάσεων, κατά το χρόνο δε του επίδικου συμβάντος ανάδοχος εργολάβος για την συντήρηση της συγκεκριμένης παιδικής χαράς ήταν η εταιρεία … και ΣΙΑ Ο.Ε. δυνάμει της …/15.3.2017 σύμβασης. Αναφέρεται ακόμη, ότι κατά την περίοδο, που έλαβε χώρα το ένδικο περιστατικό στην παιδική χαρά του Αγίου Ιωάννη, ο ανάδοχος της συντήρησης έβρισκε κατά διαστήματα στη συγκεκριμένη παιδική χαρά σπασμένα παιχνίδια, πεσμένη την περίφραξη, σπασμένα γυαλιά κ.α., ζημιές που επισκευάζονταν άμεσα. Την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2018, όπως προβάλλεται, στα πλαίσια του τακτικού ελέγχου από την προαναφερόμενη ανάδοχο εταιρεία διαπιστώθηκαν στον ένδικο χώρο σοβαροί βανδαλισμοί και ενημερώθηκε η αρμόδια υπηρεσία του Δήμου τηλεφωνικά, η οποία έδωσε οδηγίες για τον αποκλεισμό των παιχνιδιών και του χώρου, αυθημερόν αποκλείστηκε από το συνεργείο της αναδόχου η πρόσβαση κάθε τρίτου στο σύνθετο όργανο και στην παιδική χαρά με ειδικές ταινίες σήμανσης και δεν επιτρεπόταν η χρήση του χώρου και των οργάνων – παιχνιδιών ως ακατάλληλων. Μάλιστα, όπως αναφέρει το εναγόμενο, η ανάδοχος εταιρεία έκανε τακτικούς ελέγχους των ταινιών σήμανσης και κάποιες φορές χρειάστηκε να τις αντικαταστήσει, ενώ μέχρι τις 13.3.2018 οι ταινίες σήμανσης ήταν στη θέση τους και εμφανείς, σύμφωνα με τον πίνακα επισκέψεων και θεωρήσεων του επίμαχου χώρου, που η ανάδοχος κατέθεσε στο Δήμο. Προβάλει ακόμα το εναγόμενο ν.π.δ.δ., ότι κατά την επιτόπια θεώρηση, που έγινε στις 21.2.2018, δεν διαπιστώθηκαν ζημιές ή βλάβες ή επικινδυνότητα από έλλειψη εξαρτημάτων στο συγκεκριμένο τμήμα του παιχνιδιού, που φέρεται να έγινε το συγκεκριμένο περιστατικό, ενώ αντίθετα διαπιστώθηκαν ζημιές – βλάβες σε άλλα τμήματα του σύνθετου οργάνου, για το λόγο δε αυτό συντάχθηκε η με αριθμό πρωτοκόλλου 8723 από 21.2.2018 υπηρεσιακή αναφορά της αρμόδιας υπηρεσίας του Δήμου προς τους Δήμαρχο και Αντιδήμαρχο και προτάθηκε η κατάργηση της συγκεκριμένης παιδικής χαράς. Ακολούθως, το εναγόμενο διατείνεται, ότι στις 8.3.2018 ο Δήμαρχος Καλαμάτας παρουσία αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων επισκέφθηκε τον ένδικο χώρο και αποφασίστηκε η κατάργηση της παιδικής χαράς, απόφαση η οποία τυπικά ολοκληρώθηκε στις 9.3.2018 αργά το μεσημέρι στην τακτική εβδομαδιαία σύσκεψη της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών με το Δήμαρχο, οπότε και υπογράφηκε η σχετική απόφαση, στις 13.3.2018 αυτή (απόφαση) εστάλη στο Γραφείο Πρωτοκόλλου του Δήμου και στη συνέχεια στις 15.3.2018 πρωτοκολλήθηκε, ακολούθως κοινοποιήθηκε με ηλεκτρονική αλληλογραφία στον ανάδοχο συντήρησης και στις 17.3.2018 αφαιρέθηκαν τα όργανα της παιδικής χαράς. Κατόπιν των ανωτέρω, προβάλλει ο Δήμος Καλαμάτας, ότι η διαδικασία κατάργησης της παιδικής χαράς ολοκληρώθηκε χωρίς να γνωρίζει η υπηρεσία το επίδικο συμβάν και συνεπώς ο Δήμος δια της υπηρεσίας του προέβη σε όλες τις προβλεπόμενες ενέργειες στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του για τη λειτουργία, συντήρηση και τελικώς την κατάργηση της ανωτέρω παιδικής χαράς. Συνεπώς, κατά το Δήμο, αυτός ουδεμία ευθύνη φέρει για τον προκείμενο τραυματισμό του τέκνου των εναγόντων, καθώς είχε προβεί στο σύνολο των ενεργειών στα πλαίσια της αρμοδιότητάς του για την αποτροπή κάθε συμβάντος από τη χρήση της παιδικής χαράς μέχρι την μετ’ ολίγων ημερών κατάργηση-αποξήλωση αυτής. Αντίθετα, κατά το εναγόμενο, οι εκπαιδευτικοί συνοδοί όφειλαν ενεργούντες με τη δέουσα προσοχή να ελέγξουν την ασφάλεια του ένδικου χώρου, στον οποίο είχαν τοποθετηθεί ταινίες σήμανσης ακαταλληλότητας και να αντιληφθούν τους βανδαλισμούς, που έχουν λάβει χώρα εκεί, ώστε να απαγορεύσουν απόλυτα τη χρήση της παιδικής χαράς στους μαθητές τους. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του προσάγει το εναγόμενο ν.π.δ.δ. και επικαλείται μεταξύ άλλων και τα εξής: 1) το 030-03-017-00493/12.12.2017 με ημερομηνία λήξης 7.12.2018 πιστοποιητικό ελέγχου της ένδικης παιδικής χαράς του διαπιστευμένου φορέα επιθεωρήσεων και πιστοποιήσεων «… S.A.», 2) την 1/2017 μελέτη για τη συντήρηση των παδικών χαρών της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Καλαμάτας με συνημμένα τα εξής: i) την από 13.1.2017 τεχνική έκθεση της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Καλαμάτας, στην οποία αναφέρεται ότι η συντήρηση των οργάνων και του εξοπλισμού των παιδικών χαρών του Δήμου δεν μπορεί να γίνει από το υπάρχον ολιγομελές συνεργείο του Δήμου και γι’ αυτό θα πρέπει να ανατεθεί σε ανάδοχο πιστοποιημένο κατά νόμο για το σκοπό αυτό, για τον οποίο συντάσσεται και σχετική μελέτη προϋπολογισμού ποσού 34.989,33 ευρώ με Φ.Π.Α., που αφορά στην παροχή υπηρεσιών συντήρησης των παιδικών χαρών, ii) το από 13.1.2017 έγγραφο υπό τον τίτλο «Τεχνικές Προδιαγραφές» της ίδιας ως άνω Διεύθυνσης, στο οποίο καταγράφονται σε 3 βασικές κατηγορίες οι εργασίες συντήρησης, που πρέπει να εκτελεσθούν στις παιδικές χαρές, iii) προσμέτρηση εκτάσεων των παιδικών χαρών και πίνακας οργάνων ανά παιδότοπο, iv) τιμολόγιο και προϋπολογισμό μελέτης συνολικού ποσού με Φ.Π.Α. 34.989,33 ευρώ και v) το από 13.1.2017 έγγραφο υπό τον τίτλο «Συγγραφή υποχρεώσεων» για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης παιδικών χαρών του Δήμου Καλαμάτας από τον ανάδοχο του έργου κατόπιν υπογραφής της σχετικής σύμβασης, 3) την …/15.3.2017 σύμβαση ενός έτους για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης παιδικών χαρών μεταξύ του εναγομένου Δήμου και της εταιρίας … και ΣΙΑ Ο.Ε., αμφοτέρων νομίμως εκπροσωπούμενων, 4) την προαναφερθείσα με αριθμό πρωτοκόλλου 8723 από 21.2.2018 υπηρεσιακή αναφορά του Τμήματος Πάρκων, Αλσυλίων και Παιδικών Χαρών της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών, όπως το περιεχόμενο αυτής εκτέθηκε ανωτέρω στη σκέψη 8 της παρούσας με συνημμένες φωτογραφίες της ένδικης παιδικής χαράς και της ξύλινης κατασκευής, της οποίας η χρήση στις 20.2.2018 είχε αποκλεισθεί από το συνεργείο του εργολάβου με την τοποθέτηση ταινιών σήμανσης ακαταλληλότητας και 4) πίνακα επισκέψεων και θεωρήσεων του επίμαχου χώρου, που η ανωτέρω ανάδοχος εταιρεία έχει καταθέσει στον εναγόμενο για το χρονικό διάστημα από 1.1.2018 έως 15.3.2018 με τελευταία επίσκεψη και θεώρηση του χώρου στις 13.3.2018, στην οποία διενεργήθηκε καθαρισμός και συνήθης οπτικός έλεγχος.

10. Επειδή, με βάση τα πραγματικά περιστατικά, που έγιναν δεκτά στην 6η σκέψη και σύμφωνα με τις διατάξεις που εκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας και την ερμηνεία τους, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη ότι: α) οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) είναι αρμόδιοι για την ορθή συντήρηση των παιδικών χαρών και την ασφαλή παραμονή των επισκεπτών, καθώς και για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας και της ζωής των κατοίκων, που κάνουν χρήση των χώρων αυτών, β) ο τραυματισμός του ανήλικου τέκνου των εναγόντων έλαβε χώρα στις 15.3.2018 στη δημοτική παιδική χαρά, που βρίσκεται πίσω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννου στην Αγορά του Δήμου Καλαμάτας, γ) όπως προκύπτει από το προσκομιζόμενο αποδεικτικό υλικό, από το μονόζυγο της ανωτέρω παιδικής χαράς, του οποίου η ανήλικη κόρη των εναγόντων έκανε χρήση κατά τον ως άνω χρόνο, έλειπε οριζόντια σιδερένια δοκός (μπάρα) καθισταμένης ούτω επικίνδυνης της μετακίνησης κατά μήκος του παιχνιδιού αυτού, με αποτέλεσμα κατά την μετακίνηση της ανήλικης από το ένα σημείο του μονόζυγου στο άλλο και λόγω αυτής της έλλειψης της σιδερένιας δοκού, την πτώση της και τον προαναφερθέντα τραυματισμό της (υπερκονδύλιο κάταγμα δεξιού αγκώνα), δ) το γεγονός δεν αμφισβητείται από το εναγόμενο, καθώς αυτό ούτε με την έκθεση απόψεών του ούτε με το υπόμνημά του αρνήθηκε τον τραυματισμό της ανήλικης παθούσας στην εν λόγω παιδική χαρά κατά την χρήση του συγκεκριμένου μερικώς κατεστραμμένου μονόζυγου, περιοριζόμενο σε γενική άρνηση της αγωγής και εξειδικεύοντας με συγκεκριμένους ισχυρισμούς την, κατ’ αυτόν, μη παράνομη παράλειψη υλικών ενεργειών από τα αρμόδια όργανά του και ε) από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει, ότι στο συγκεκριμένο χώρο κατά το χρόνο, που συνέβη το ένδικο ατύχημα στις 15.3.2018 υπήρχε οποιαδήποτε ένδειξη (π.χ. προειδοποιητική πινακίδα, ταινίες σήμανσης ακαταλληλότητας) σχετικά με την ύπαρξη ελαττώματος ή την ακαταλληλότητα της χρήσης του συγκεκριμένου οργάνου. Εξάλλου, το γεγονός ότι ταινίες σήμανσης ακαταλληλότητας είχαν τοποθετηθεί στο σύνθετο όργανο από το συνεργείο της αναδόχου εταιρείας αρμόδιας για τη συντήρηση της παιδικής χαράς στις 20.2.2018, όπως τούτο αναφέρεται στην από 21.2.2018 υπηρεσιακή αναφορά της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του εναγομένου, ουδόλως συνεπάγεται ότι αυτές διατηρούνταν μέχρι και τον κρίσιμο χρόνο του τραυματισμού της ανήλικης σχεδόν ένα μήνα μετά, λαμβανομένου υπόψη ότι, όπως ίδιο το εναγόμενο αναφέρει στην έκθεση των απόψεών του, μετά την πρώτη τοποθέτηση αυτών (ταινιών σήμανσης) και δεδομένων των συχνών ζημίων και βανδαλισμών, που σημειώνονταν στο συγκεκριμένο χώρο, η ανάδοχος εταιρεία πολλές φορές χρειάστηκε να τις αντικαταστήσει. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του εναγομένου, ότι μέχρι και την 13η.3.2018 οι ταινίες σήμανσης ήταν στη θέση τους επικαλούμενο προς τούτο τον πίνακα επισκέψεων και θεωρήσεων του επίμαχου χώρου, που είχε καταθέσει η ανάδοχος εταιρεία συντήρησης στον Δήμο Καλαμάτας τυγχάνει απορριπτέος, για το λόγο ότι στον προαναφερόμενο πίνακα υπάρχει η ένδειξη ότι κατά την ως άνω ημερομηνία (13.3.2018) έγινε καθαρισμός και συνήθης οπτικός έλεγχος του χώρου, χωρίς ωστόσο να γίνεται οποιαδήποτε αναφορά ή σχόλιο σχετικά με την ύπαρξη στην εν λόγω παιδική χαρά ειδικών ταινιών σήμανσης ακαταλληλότητας αυτής. Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο εναγόμενος Δήμος ευθύνεται για τον επίδικο τραυματισμό της ..., διότι εκπλήρωσε πλημμελώς την υποχρέωση συντήρησης των υποδομών και εγκαταστάσεων του χώρου της εν λόγω παιδικής χαράς και, γενικώς, της τήρησης των προϋποθέσεων ασφαλείας, κατά την είσοδο και παραμονή των χρηστών αυτής, που έχει βάσει της εκτεθείσας νομοθεσίας στην μείζονα σκέψη της παρούσας. Η παράνομη αυτή παράλειψη της συγκεκριμένης υποχρέωσής του, όπως την επέβαλαν κατά τον κρίσιμο χρόνο οι προαναφερόμενες διατάξεις, ήταν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εξ αντικειμένου ικανή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, αλλά και των ειδικών συνθηκών της συγκεκριμένης περίπτωσης, να επιφέρει στο τέκνο των εναγόντων το ζημιογόνο αποτέλεσμα, ήτοι τον επισυμβάντα τραυματισμό του από την πτώση από το μερικώς κατεστραμμένο μονόζυγο, από το οποίο έλειπε οριζόντια σιδερένια μπάρα (δοκός) καθιστώντας ούτω επικίνδυνη την μετακίνηση κατά μήκος αυτού, και, ως εκ τούτου, υφίσταται ο αναγκαίος για τη στοιχειοθέτηση της ευθύνης του εναγόμενου Δήμου αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της ανωτέρω παράνομης παράλειψης των οργάνων του και της επελθούσας βλάβης του τέκνου των εναγόντων, με αποτέλεσμα να θεμελιώνεται ευθύνη του Δήμου, σύμφωνα με τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 932 του ΑΚ, προς χρηματική ικανοποίηση αυτού, λόγω της ηθικής βλάβης, που υπέστη συνεπεία του προπεριγραφόμενου τραυματισμού. Εξάλλου, αλυσιτελώς προβάλλεται ως επιχείρημα της απαλλαγής της ευθύνης του από τον εναγόμενο Δήμο, ο ισχυρισμός ότι οι εκπαιδευτικοί συνοδοί της Γ΄ Τάξης του 21ου Δημοτικού Σχολείου όφειλαν επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια να ελέγξουν την ασφάλεια του χώρου και να απαγορεύσουν τη χρήση αυτού από τους μαθητές, διότι δεν απαλλάσσονται τα αρμόδια όργανα του εναγομένου από την κατά νόμο υποχρέωσή τους, να μεριμνήσουν είτε για την επαρκή συντήρηση των οργάνων της συγκεκριμένης παιδικής χαράς, στην οποία τραυματίστηκε η ... είτε για την αποτελεσματική περίφραξη και σφράγιση (μέρους ή του συνόλου του εξοπλισμού), ενέργειες τις οποίες εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι παρέλειψαν τα όργανα του εναγομένου, συνεπεία δε της συγκεκριμένης παράλειψης διενέργειας επαρκούς συντήρησης του -ευχερώς προσβάσιμου- μονόζυγου συνέβη το ένδικο ατύχημα. Τέλος, τα όσα προβάλλει ο εναγόμενος Δήμος περί του ότι στις 8.3.2018 ο Δήμαρχος Καλαμάτας επισκέφθηκε τον επίμαχο χώρο και αποφασίστηκε η κατάργηση της παιδικής χαράς, απόφαση η οποία τυπικά ολοκληρώθηκε στις 9.3.2018 αργά το μεσημέρι στην τακτική εβδομαδιαία σύσκεψη της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Υπηρεσιών με το Δήμαρχο οπότε και υπογράφηκε η σχετική απόφαση, ενώ στις 13.3.2018 αυτή εστάλη στο Γραφείο Πρωτοκόλλου του Δήμου και στη συνέχεια στις 15.3.2018 πρωτοκολλήθηκε θα πρέπει να απορριφθούν ως αναπόδεικτα. Κατόπιν τούτων και ενόψει της φύσης και της έκτασης της παρανομίας, των ειδικότερων συνθηκών, κάτω από τις οποίες εκδηλώθηκε η παράνομη παράλειψη των αρμοδίων υπηρεσιών του εναγομένου, του βαθμού της προσβολής των δικαιωμάτων της ανήλικης παθούσας, η οποία υπέστη σοβαρή σωματική βλάβη στον δεξιό αγκώνα και υπεβλήθη σε επέμβαση κλειστής ανάταξης και διαδερμικής οστεοσύνθεσης για την αποκατάστασή της στην ηλικία των οκτώ χρόνων, ιδίως δε της σωματικής και ψυχικής ταλαιπωρίας και ταραχής, που κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής υπέστη, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου να καταβάλει στους ενάγοντες, που ασκούν τη γονική μέριμνα επί του ανηλίκου τέκνου τους ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης αυτού, το προσήκον και εύλογο ποσό των 6.000 ευρώ, κατά μερική παραδοχή του σχετικού ισχυρισμού.

11. Επειδή, κατ’ ακολουθία, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δήμου να καταβάλει στους ενάγοντες, για λογαριασμό της ανήλικης κόρης τους, ..., το ποσό των 6.000 ευρώ, νομιμοτόκως με επιτόκιο υπολογιζόμενο σύμφωνα με το άρθρο 45 του ν.4607/2019 (Α΄ 65/24.04.2019) από την επίδοση της αγωγής σε αυτό στις 8.12.2022 (βλ. το από 8.12.2022 αποδεικτικό του επιμελητή δικαστηρίων … περί επίδοσης στο εναγόμενο αντιγράφου της παρούσας αγωγής) επιμελεία του Δικαστηρίου (ΣτΕ 1531/2023). Τέλος, τα δικαστικά έξοδα πρέπει να συμψηφιστούν μεταξύ των διαδίκων λόγω της εν μέρει νίκης και ήττας τους (άρθρο 275 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ.).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Δέχεται εν μέρει την αγωγή.

Αναγνωρίζει την υποχρέωση του εναγόμενου Δήμου Καλαμάτας να καταβάλει στους ενάγοντες, ως ασκούντες τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους, ..., το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ για την αναφερόμενη στο σκεπτικό αιτία και τούτο νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής στις 8.12.2022 και μέχρι την πλήρη εξόφληση με επιτόκιο υπολογιζόμενο σύμφωνα με το άρθρο 45 παρ.1 του ν.4607/2019.

Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, στην Καλαμάτα, κατά τη δημόσια συνεδρίαση της 13ης.12.2023.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ

ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ ΚΑΚΟΥΤΗ

Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΥΜΠΕΡΗΣ