Ο Συνήγορος του Πολίτη έλαβε πολλές αναφορές από πολίτες τρίτων χωρών, που δεν διέθεταν νόμιμο τίτλο παραμονής στη χώρα, σχετικά με την αδυναμία τους να προβούν σε ονοματοδοσία των παιδιών τους, που γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Τα Ληξιαρχεία, στα οποία είχαν καταχωρηθεί οι γεννήσεις, αρνούνταν να καταχωρήσουν στη ληξιαρχική πράξη γέννησης το όνομα των νεογνών. Υποστήριζαν ότι η πράξη ονοματοδοσίας συνιστούσε συναλλαγή της διοίκησης με τους γονείς, η οποία απαγορευόταν κατά νόμο, λόγω της έλλειψης νομιμοποιητικών εγγράφων των τελευταίων. Αυτό, όμως, είχε ως αποτέλεσμα τα παιδιά -στερούμενα ονόματος- να μην μπορούν να αποκτήσουν ταυτοποιητικά έγγραφα, ούτε από τις χώρες καταγωγής τους.

Ο Συνήγορος υποστήριξε προς τη Διεύθυνση Αστικής και Δημοτικής Κατάστασης του (τότε) Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης ότι η ‘σύμπραξη’ του ληξιάρχου δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο της ονοματοδοσίας, ώστε να συνιστά ‘συναλλαγή’. Αντίθετα, το όνομα του νεογνού είναι απαραίτητο στοιχείο της ληξιαρχικής πράξης, η σύνταξη της οποίας αποτελεί υποχρέωση της διοίκησης. Ωστόσο, η Διεύθυνση δεν μετέβαλε τις απόψεις και τη στάση της.

Στη συνέχεια, ο Συνήγορος ζήτησε την παρέμβαση της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής του ίδιου Υπουργείου, ως αρμόδιας να ερμηνεύσει την επίμαχη διάταξη του Κώδικα Μετανάστευσης (άρ.26 Ν.4251/2014). Η Γενική Γραμματεία συντάχθηκε με την άποψη ότι η ονοματοδοσία δεν εμπίπτει, για τους λόγους που αναφέρθηκαν, στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης που προβλέπει την απαγόρευση συναλλαγής της διοίκησης με πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν διαθέτουν έγγραφα νόμιμης εισόδου και διαμονής. Η Διεύθυνση Αστικής και Δημοτικής Κατάστασης όμως επέμεινε και δεν αποδέχθηκε ούτε την ερμηνεία της αρμόδιας Γενικής Γραμματείας.

Επειδή το πρόβλημα παρέμενε άλυτο για σειρά ετών, ο Συνήγορος του Πολίτη επανήλθε προτείνοντας την εισαγωγή ρητής σχετικής διευκρινιστικής διάταξης αρχικά προς τη Γενική Γραμματεία Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής (που αντικατέστησε την προαναφερθείσα Γ.Γ. Μεταναστευτικής Πολιτικής) και τελικά προς τη Γενική Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής, με τις ίδιες αρμοδιότητες, του νεοσύστατου τότε Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής.

Ο Ν.4540/2018 (άρ.31 παρ.8) τροποποιεί τη διάταξη για την απαγόρευση συναλλαγής με πολίτες τρίτων χωρών, στερούμενων νομιμοποιητικών εγγράφων, εισάγοντας εξαίρεση από αυτή και επιτρέποντας πλέον ρητά την καταχώρηση του ονόματος των παιδιών τους, που γεννήθηκαν στη χώρα μας, στις ληξιαρχικές πράξεις γέννησής τους.