Αλλοδαπή μητέρα ανήλικου τέκνου το οποίο γεννήθηκε εκτός γάμου από Έλληνα πατέρα έκανε αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη σχετικά με πρόβλημα που αντιμετώπισε κατά τη διαδικασία καθορισμού της ελληνικής ιθαγένειας του παιδιού.

Η μητέρα είχε αλλοδαπό σύζυγο από τον οποίο πήρε διαζύγιο. Μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση του γάμου γεννήθηκε το παιδί, νόμιμος πατέρας του οποίου -με εφαρμογή του τεκμηρίου πατρότητας- θεωρήθηκε ο πρώην σύζυγος.

Επομένως, χρειάστηκε να προηγηθεί δίκη προσβολής της πατρότητας, ώστε να συνταχθεί στη συνέχεια έγκυρη πράξη αναγνώρισης του παιδιού από τον βιολογικό του πατέρα.

Η διαδικασία προσβολής πατρότητας, μετά από ορισμό ειδικού επιτρόπου του τέκνου, μέχρι την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, είναι μακρόχρονη. Ως εκ τούτου, όταν συντάχθηκε η πράξη αναγνώρισης, το παιδί είχε ήδη συμπληρώσει τα τρία έτη. Επιπλέον, η μητέρα δεν διέθετε τότε τακτοποιημένη διαμονή στη χώρα.

Καθώς ο Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης επιτρέπει τη συναλλαγή των συμβολαιογράφων με πολίτες τρίτων χωρών χωρίς νόμιμη διαμονή, σε περίπτωση αναγνώρισης τέκνου -με την προϋπόθεση όμως ότι το παιδί δεν έχει συμπληρώσει τα τρία έτη- η Διεύθυνση Αστικής Κατάστασης και Κοινωνικών Υποθέσεων Αθηνών Α’ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, αρμόδια για τον καθορισμό της ιθαγένειας, αρνήθηκε να δεχθεί την συμβολαιογραφική πράξη αναγνώρισης, εφόσον το παιδί είχε πλέον κλείσει τα τρία έτη.

Στο διάστημα που μεσολάβησε από τη σύνταξη της πράξης αναγνώρισης, όμως, ο Έλληνας πατέρας και η αλλοδαπή μητέρα συνδέθηκαν με σύμφωνο συμβίωσης, και νομιμοποιήθηκε η διαμονή της γυναίκας στη χώρα. Θα μπορούσε, επομένως, να συνταχθεί νέα πράξη αναγνώρισης, χωρίς να αμφισβητείται το κύρος της. Ωστόσο, το Ληξιαρχείο Αθηνών δεν δέχτηκε να προβεί σε καταχώρηση νέας αναγνώρισης στη ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού, διότι έκρινε ότι η αρχική καταχώρηση ήταν σύννομη.

Ο Συνήγορος του Πολίτη υποστήριξε ότι η κρίσιμη διάταξη του Κώδικα Μετανάστευσης εισήγαγε οιονεί αποσβεστική προθεσμία τριών ετών από τη γέννηση του τέκνου για τη σύνταξη (συμβολαιογραφικής) πράξης αναγνώρισης. Στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να γίνει δεκτή η αναστολή της προθεσμίας για λόγους ανώτερης βίας. Τέτοιον λόγο αποτελούσε η προσβολή της πατρότητας του πρώην συζύγου της μητέρας, αφού δεν είναι δυνατή η αναγνώριση τέκνου το οποίο καλύπτεται ήδη από το τεκμήριο πατρότητας άλλου άνδρα.

Επομένως, επισήμανε ο Συνήγορος, το χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για τη δικαστική προσβολή της πατρότητας δεν θα έπρεπε να υπολογιστεί στον χρόνο της τριετίας. Αντίθετα, έπρεπε να γίνει δεκτή ως νόμιμη η πράξη αναγνώρισης, που συντάχθηκε αμέσως μόλις η δικαστική απόφαση έγινε αμετάκλητη.

Μετά τις διευκρινίσεις του Συνηγόρου, η Διεύθυνση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης επανεξέτασε τον φάκελο της υπόθεσης και προέβη στον καθορισμό της ελληνικής ιθαγένειας του παιδιού.