9 Αυγ 2024
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η αναίρεση της 1023/2018 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς, με την οποία έγινε δεκτή έφεση του ήδη αναιρεσιβλήτου Ελληνικού Δημοσίου κατά της υπ’ αριθμ. 166/2017 απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Χαλκίδας, με την οποία, κατ’ αποδοχή ανακοπής της ήδη αναιρεσείουσας, είχε ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. .../27.8.2010 πράξη ταμειακής βεβαίωσης του Προϊσταμένου της ΔΟΥ Χαλκίδας για οφειλές του αποβιώσαντος συζύγου της αναιρεσείουσας προς τον ΟΑΕΕ, συνολικού ποσού 90.433,61 ευρώ, καθώς και η υπ’ αριθμ. .../.../12.5.2015 ατομική ειδοποίηση προς την αναιρεσείουσα για την καταβολή του ανωτέρου ποσού πλέον προσαυξήσεων 50.642,83 ευρώ. Από τη θεμελιώδη συνταγματική αρχή του Κράτους Δικαίου, την ειδικότερη αρχή της φανερής δράσεως της Διοίκησης, καθώς και το δικαίωμα για παροχή αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, απορρέει ο κανόνας ότι δυσμενής ατομική διοικητική πράξη μη δημοσιευτέα κατά νόμο, επιφέρει τα έννομα αποτελέσματά της έναντι εκείνου στον οποίο αφορά, μόνον από την κοινοποίησή της σε αυτόν ή τουλάχιστον από το χρονικό σημείο κατά το οποίο αυτός έλαβε γνώση, δίχως, πάντως, η κοινοποίηση να καθίσταται συστατικό στοιχείο της πράξεως. Περαιτέρω, διατάξεις από την εφαρμογή των οποίων (δια της εκδόσεως των σχετικών διοικητικών πράξεων), δύνανται να επέλθουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στα πρόσωπα στα οποία αυτές αφορούν, καθώς και διατάξεις από την εφαρμογή και τήρηση των οποίων εξαρτάται η έναρξη των διαδικασιών της αναγκαστικής εκτελέσεως για την είσπραξη φόρων, τελών κ.λπ., πρέπει να τελούν σε συμφωνία με την αρχή της ασφάλειας δικαίου και να ερμηνεύονται υπό το φως των συνταγματικών αρχών του κράτους δικαίου και της αναλογικότητας. Η κοινοποίηση των πράξεων της Φορολογικής Διοίκησης ρυθμίζεται, ήδη, από πλέγμα διατάξεων του ΚΦΔ, και, εφ’ όσον γίνει νόμιμα, συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, την έναρξη προθεσμιών για την άσκηση διοικητικών προσφυγών και ενδίκων βοηθημάτων καθώς και την έναρξη της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτελέσεως εις βάρος των οφειλετών του Δημοσίου. Η προβλεπόμενη διαδικασία ηλεκτρονικής κοινοποίησης διασφαλίζει κατ’ αρχήν, την ταυτοποίηση και επιβεβαίωση της ταυτότητας του φορολογουμένου, τελούσα, ως εκ τούτου, σε συμφωνία με τη συνταγματική αρχή της ασφάλειας δικαίου, αλλά και του γενικού δικαιώματος πληροφόρησης του πολίτη αναφορικά με υπάρχουσες υποχρεώσεις του, δυνάμενες να έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στην περιουσία του. Εξάλλου, και η προβλεπόμενη δυνατότητα κοινοποίησης των πράξεων της Φορολογικής Διοίκησης στους φορολογουμένους με συστημένη επιστολή, εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό. Με την ΠΟΛ 1180/27.9.2018 του Διοικητή της ΑΑΔΕ, το θεσπιζόμενο (μαχητό) τεκμήριο νόμιμης κοινοποίησης δεν έχει έδαφος εφαρμογής στην περίπτωση κατά την οποία, από το συνταχθέν αποδεικτικό επίδοσης της ταχυδρομικής υπηρεσίας, προκύπτει ότι η πράξη της Φορολογικής Διοίκησης επιδόθηκε στον προς ον η επίδοση σε συγκεκριμένη ημερομηνία και δη μεταγενέστερη του δεκαπενθημέρου, το οποίο θεσπίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 5 ως χρονικό σημείο συναγωγής του τεκμηρίου. Ομοίως, εφ’ όσον η επίδοση αμφισβητείται από τον προς ον, δεν εφαρμόζεται το προαναφερθέν τεκμήριο, αλλά η Φορολογική Διοίκηση οφείλει, πλέον, να αποδείξει, με κάθε πρόσφορο τρόπο, την πραγματική παραλαβή της πράξης από τον προς ον αυτή αφορά ή την πλήρη γνώση του περιεχομένου της από αυτόν. Συνεπώς, το δικάσαν διοικητικό εφετείο, δεχθέν, εν προκειμένω, εν τέλει, ότι η αναιρεσείουσα παρέλαβε την -αποσταλείσα σε αυτήν- συστημένη επιστολή στις 27.5.2015, ήτοι στην ημερομηνία εκπνοής του τιθέμενου από τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 5 του ΚΦΔ δεκαπενθημέρου, κατ’ εφαρμογήν του τεκμηρίου της ως άνω παραγράφου 5, καίτοι η ίδια είχε αμφισβητήσει ότι την παρέλαβε κατά την ημερομηνία αυτή, έσφαλε· διότι δεν υπήρχε, υπό τα δεδομένα αυτά, έδαφος εφαρμογής του εν λόγω τεκμηρίου· υπό την εσφαλμένη δε αυτή αντίληψη, εσφαλμένα επίσης έκρινε περαιτέρω, επιρρίπτοντας στην αναιρεσείουσα το βάρος της απόδειξης, ότι εκείνη δεν απέδειξε ότι παρέλαβε την επιστολή στις 3.8.2015. Το Δικαστήριο δέχτηκε την αναίρεση και παρέπεμψε την υπόθεση στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιώς για νέα κρίση.