Πρόσφατη νομολογία


24 Απρ 2025

ΣτΕ 521/2025 Τμ.Δ: Νομιμότητα της διαδικασίας που ανέδειξε τον ΟΛΘ ως προτιμητέο επενδυτή για την απόκτηση του 67% του ΟΛΒ

Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η αναστολή εκτελέσεως και η ακύρωση α) της υπ’ αριθμ. 1536/2024 απόφασης της ΕΑΔΗΣΥ, με την οποία απορρίφθηκε προδικαστική προσφυγή των αιτουσών κατά των από 14.9.2023 και 28.9.2023 αποφάσεων του Δ.Σ. της ανώνυμης εταιρείας ΤΑΙΠΕΔ, οι οποίες εκδόθηκαν στο πλαίσιο διαγωνιστικής διαδικασίας που προκηρύχθηκε από την εν λόγω εταιρεία για τη μεταβίβαση πλειοψηφικού μεριδίου συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της ανώνυμης εταιρείας «ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΒΟΛΟΥ» Α.Ε., β) της ως άνω από 14.9.2023 απόφασης του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ με θέμα «Αξιολόγηση των Φακέλων Α΄ των Δεσμευτικών Προσφορών» και γ) της ως άνω από 28.9.2023 αποφάσεως του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ σχετικά με την ανάδειξη Προτιμητέου Επενδυτή στο πλαίσιο της προαναφερθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας. Εν προκειμένω, ως εκ της συμμετοχής του … ταυτοχρόνως τόσο στο Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ, όσο και στο Δ.Σ. της παρεμβαίνουσας Ο.Λ.Θ. Α.Ε. ανέκυπτε ζήτημα κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, κατά την έννοια του άρθρου 35 του Ν. 4413/2016. Η διαπίστωση, όμως, της ύπαρξης της αντικειμενικής αυτής συνθήκης δεν οδηγούσε άνευ ετέρου στον αποκλεισμό της παρεμβαίνουσας εταιρείας, όπως ορθώς δέχθηκε η ΕΑΔΗΣΥ, αλλά γεννούσε την υποχρέωση των αρμοδίων οργάνων της αναθέτουσας αρχής να προβούν στον έλεγχο των δεδομένων της συγκεκριμένης περίπτωσης, να αποφανθούν αιτιολογημένως επί της συνδρομής ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων και να εξετάσουν αν υπήρχε δυνατότητα λήψης καταλλήλων προληπτικών μέτρων, ώστε να αποφευχθούν τυχόν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλισθεί η ίση μεταχείριση των συμμετεχόντων οικονομικών φορέων. Εν προκειμένω, προκύπτει ότι το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ, με την υιοθέτηση εισηγητικού σημειώματος με την από 30.3.2023 απόφασή του, έκρινε αιτιολογημένως επί του ζητήματος της συνδρομής καταστάσεως συγκρούσεως συμφερόντων και ενέκρινε τη λήψη καταλλήλων μέτρων και, ως εκ τούτου, ανταποκρίθηκε, κατ’ αρχήν, στις υποχρεώσεις που υπείχε κατά το άρθρο 35 του Ν. 4413/2016. Εξ άλλου, όπως αναφέρεται στην απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ και προκύπτει και από τα διαβιβασθέντα στο Δικαστήριο στοιχεία, ο …, πράγματι, δεν μετείχε κατά τη λήψη των αποφάσεων του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ που αφορούσαν την ένδικη διαγωνιστική διαδικασία. Προκύπτει, συνεπώς, ότι τηρήθηκαν κατ’ αρχήν τα ανωτέρω προληπτικά μέτρα, ενώ οι αιτούσες δεν πλήττουν, με την προβολή συγκεκριμένων ισχυρισμών, την κρίση της ΕΑΔΗΣΥ, ότι το γεγονός και μόνον ότι ο … μετείχε στο Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ, χωρίς να μετέχει στις κρίσιμες συζητήσεις και χωρίς να του έχει χορηγηθεί οποιοδήποτε έγγραφο ή πληροφορία σχετικά με τον διαγωνισμό, δεν προσέδωσε στην παρεμβαίνουσα εταιρεία ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Περαιτέρω, για τη διαμόρφωση της κρίσης της ότι η σύμπτωση των ιδιοτήτων στο πρόσωπο του … δεν δημιούργησε κατάσταση ικανή να νοθεύσει των ανταγωνισμό μεταξύ των συμμετεχόντων οικονομικών φορέων, εν όψει και των ληφθέντων προληπτικών μέτρων, η ΕΑΔΗΣΥ έλαβε υπ’ όψιν και τις συγκεκριμένες συνθήκες διεξαγωγής της ένδικης διαγωνιστικής διαδικασίας, τις οποίες παραθέτει στην απόφασή της. Εξ άλλου, μόνον εκ του γεγονότος ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωσε την ΕΑΔΗΣΥ σχετικά με τη συνδρομή κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 35 § 7 του Ν. 4413/2016, δεν γεννάται πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, η οποία άγει σε ακύρωση των ενδίκων αποφάσεων του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ. Τούτο, διότι η ενημέρωση αυτή προβλέπεται στον νόμο ως μείζων εγγύηση διαφάνειας, καθώς και προκειμένου να καθίσταται δυνατή η άσκηση από την Αρχή των αρμοδιοτήτων που της έχουν ανατεθεί κατά το άρθρο 347 του Ν. 4412/2016 σχετικά με την άσκηση ελέγχου στις εν εξελίξει διαγωνιστικές διαδικασίες. Τυχόν παράλειψη δε της ενημέρωσης αυτής δεν οδηγεί άνευ ετέρου σε ακύρωση των πράξεων της διαγωνιστικής διαδικασίας, εφ’ όσον δεν προκύπτει ότι συνέτρεξε πραγματικός κίνδυνος νόθευσης του ανταγωνισμού ή ότι κατά τα λοιπά παραβιάσθηκαν οι υποχρεώσεις που απορρέουν για την αναθέτουσα αρχή από τις διατάξεις του άρθρου 35 του Ν. 4413/2016. Ούτε, άλλωστε, γεννάται πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας εκ του γεγονότος ότι το πρόσωπο, στο οποίο συνέτρεχε η σύμπτωση των κρισίμων ιδιοτήτων, δεν προέβη σε σχετική γνωστοποίηση προς την αναθέτουσα αρχή, εφ’ όσον, πάντως, το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ ενημερώθηκε εγκαίρως για την κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων και ενέκρινε τη λήψη καταλλήλων προληπτικών μέτρων. Περαιτέρω, η αιτιολογημένη κρίση της αναθέτουσας αρχής σχετικά με την ύπαρξη ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων είναι δυνατόν να εμπεριέχεται στην απόφαση, με την οποία περατώνεται το οικείο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας, της οποίας έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν γνώση οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό οικονομικοί φορείς, με τα στοιχεία φακέλου που τη συνοδεύουν, προκειμένου να μπορέσουν να αμφισβητήσουν λυσιτελώς την ως άνω κρίση και να επιδιώξουν την παροχή έννομης προστασίας. Συνεπώς, με νόμιμη αιτιολογία απερρίφθησαν ως αβάσιμοι από την ΕΑΔΗΣΥ οι λόγοι της προδικαστικής προσφυγής περί παραβάσεως των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, καθώς και περί παραλείψεως οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ σχετικά με τη λήψη αιτιολογημένης απόφασης επί της καταστάσεως σύγκρουσης συμφερόντων. Περαιτέρω, ορθώς κρίθηκε από την ΕΑΔΗΣΥ ότι η ΠΥΔΠ έθετε ως αποκλειστικό κριτήριο αξιολόγησης των προσφορών και ανάδειξης του Προτιμητέου Επενδυτή τους οικονομικά ευνοϊκότερους όρους της προφοράς. Εν όψει δε της φύσης του διαγωνισμού ως πλειοδοτικού, ευλόγως στην Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος ορίζεται ότι κύριος στόχος που επιδιώκεται από το ΤΑΙΠΕΔ με την κίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας είναι η μεγιστοποίηση του οικονομικού ανταλλάγματος που θα καταβληθεί στο Ταμείο μέσω της Συναλλαγής, παράλληλα με τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας λειτουργίας, συντήρησης και αξιοποίησης του Λιμένα Βόλου. Προβλέφθηκε, πάντως, στην ΠΥΔΠ, ως προς το περιεχόμενο του φακέλου των οικονομικών προσφορών, ότι οι συμμετέχοντες οικονομικοί φορείς έπρεπε να συνυποβάλουν με την οικονομική προσφορά τους και περιγραφή των μεθόδων και πηγών χρηματοδότησής τους, προκειμένου να τεκμηριώσουν τη φερεγγυότητά τους και την αξιοπιστία της προσφοράς τους. Εν προκειμένω, από τους όρους της ΠΥΔΠ, όμως, προκύπτει ότι ο έλεγχος του παραδεκτού της οικονομικής προσφοράς των προεπιλεγέντων επενδυτών γίνεται με βάση τα αναφερόμενα στην περιγραφή χρηματοδότησης. Κατά τα λοιπά, από τους όρους των Προσκλήσεων δε προέκυπτε υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να προβεί σε άλλου είδους έλεγχο του παραδεκτού της οικονομικής προσφοράς. Περαιτέρω, οι αιτούσες αορίστως και αναποδείκτως επικαλέσθηκαν την εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού 2022/2560, οι οποίες αναφέρονται σε υπερβολικά συμφέρουσες προσφορές που υποβάλλονται από οικονομικό φορέα που επωφελήθηκε από ξένες επιδοτήσεις. Το ΣτΕ απέρριψε την αίτηση και δέχτηκε την παρέμβαση.


Σύνδεσμος

ΣτΕ 521/2025 Τμ.Δ - Πλήρες κείμενο »