Πρόσφατη νομολογία


8 Απρ 2025

ΣτΕ 483/2025 Τμ.Β: Παραπομπή στην Ολομέλεια του ζητήματος της συνταγματικότητας ή μη της διαγραφής διακινητή πετρελαίου από το μητρώο ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ., κατά το άρ. 147 § 9 ΤελΚ

Με την 3668/2019 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά ακυρώθηκε, κατόπιν προσφυγής της εταιρείας “… Α.Ε.”, η …/…/19.1.2017 πράξη του Αναπληρωτή Προϊσταμένου του Δ΄ Τελωνείου Επίβλεψης Συγκροτημάτων (Τ.Ε.Σ.) Πειραιά, κατά το μέρος της με το οποίο είχε επιβληθεί σε βάρος της εταιρείας, λόγω μη καταχώρησης στο οικείο πληροφοριακό σύστημα τριών συναλλαγών πώλησης πετρελαίου θέρμανσης (έτους 2015), η κύρωση της διαγραφής από το Μητρώο Διακινητών Πετρελαίου Θέρμανσης (ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ.). Το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά, επιληφθέν έφεσης του Ελληνικού Δημοσίου κατά της ανωτέρω απόφασης, εξέδωσε την 481/2023 μη οριστική απόφαση, με την οποία υπέβαλε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 § 2 Ν. 3900/2010, το προδικαστικό ερώτημα “αν συνιστά νόμιμο περιορισμό της επαγγελματικής ελευθερίας, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 § 1 του Συντάγματος, υπό το πρίσμα και της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 25 § 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος, η επιβολή της ποινής της διαγραφής διακινητή πετρελαίου θέρμανσης από το μητρώο ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ. λόγω μη καταχώρισης συναλλαγών που αφορούν την διακίνηση του καυσίμου αυτού στο Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης Πετρελαίου Θέρμανσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, όπως οι προϋποθέσεις επιβολής της εν λόγω ποινής διαγράφονται στο άρθρο 147 § 9 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, δηλαδή χωρίς σύνδεση με τέλεση του αδικήματος της λαθρεμπορίας και χωρίς να απαιτείται η υπέρβαση ορισμένου ποσοτικού ορίου μη καταχωρηθέντων φορολογικών στοιχείων”. Με τον ν. 5119/2024 καταργήθηκε το δικαίωμα όσων είναι διάδικοι σε εκκρεμείς δίκες, στις οποίες τίθεται το ίδιο προς εκείνο της πρότυπης δίκης νομικό ζήτημα, να ασκούν ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας παρέμβαση και να καθίστανται διάδικοι της δίκης αυτής. Προκειμένου, όμως, να μη στερούνται της δυνατότητας να εκθέσουν τις απόψεις τους για το επίδικο ζήτημα, ορίζεται ότι μπορούν να αναπτύσσουν τους ισχυρισμούς τους με υπόμνημα που κατατίθεται στη γραμματεία του διοικητικού δικαστηρίου, ενώπιον του οποίου είναι διάδικοι, και διαβιβάζεται υπηρεσιακώς στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Η νέα αυτή ρύθμιση, ως δικονομική, καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς κατά τη δημοσίευση του ν. 5119/2024 πιλοτικές δίκες. Κατά τα γενόμενα δεκτά από το διοικητικό εφετείο, το ζήτημα εάν συνιστά συμβατό με την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας περιορισμό της επαγγελματικής ελευθερίας η ποινή της διαγραφής διακινητή πετρελαίου θέρμανσης από το μητρώο ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ. λόγω μη καταχώρησης συναλλαγών που αφορούν την διακίνηση του καυσίμου αυτού στο Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης Πετρελαίου Θέρμανσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, όπως οι προϋποθέσεις επιβολής της ποινής αυτής διαγράφονται στο άρθρο 147 § 9 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, δηλαδή χωρίς σύνδεση με τέλεση από τον παραβάτη του αδικήματος της λαθρεμπορίας ή με υποτροπή του παραβάτη και χωρίς να απαιτείται η υπέρβαση ορισμένου ποσοτικού ορίου μη καταχωρηθέντων στοιχείων, αποτελεί ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος, καθόσον αφορά την ερμηνεία και εφαρμογή συνταγματικών διατάξεων και δη των άρθρων 5 § 1 και 25 § 1 του Συντάγματος και το εφαρμοστέο ή μη νομοθετικής πρόβλεψης που φέρεται να αντίκειται στις διατάξεις αυτές. Κατά την κρίση του παραπέμποντος δικαστηρίου, η επίλυση του ζητήματος αυτού έχει συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων και ειδικότερα για τους διακινητές πετρελαίου θέρμανσης που είναι ενταγμένοι στο σχετικό μητρώο, συμπέρασμα που ενισχύεται και από το γεγονός ότι για το ίδιο ζήτημα έχει ήδη εκδοθεί σειρά αποφάσεων διοικητικών δικαστηρίων. Εν προκειμένω, η θέσπιση της ποινής της διαγραφής από το Μητρώο ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ. δεν δικαιολογείται επαρκώς, τούτο δε εν όψει και του ότι από τις προπαρασκευαστικές εργασίες των κρίσιμων διατάξεων δεν προκύπτει ότι η οργάνωση συστήματος ισοζυγίου αγορών και πωλήσεων πετρελαίου θέρμανσης, μέσω της λειτουργίας της ως άνω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, είναι, κατά την αντίληψη του νομοθέτη, κομβικής σημασίας για την παρακολούθηση (από τις αρμόδιες αρχές) της διακίνησης του πετρελαίου θέρμανσης και τον εντοπισμό των παράνομων ενεργειών και ότι, επομένως, η μη ανάρτηση στην εν λόγω πλατφόρμα πραγματοποιηθεισών συναλλαγών, ακόμη κι αν αφορούν σε ελάχιστη ποσότητα καυσίμων, μπορεί να θέσει σε διακινδύνευση την αξιοπιστία του και να καταστήσει ατελείς τους διενεργούμενους τελωνειακούς ελέγχους. Υπό τα δεδομένα αυτά, η επίδικη επαχθής διοικητική κύρωση, η οποία επιβάλλεται κατ’ οιονεί “αυτόματο” τρόπο ακόμα και σε περιπτώσεις όπου η οικεία τελωνειακή αρχή δεν τεκμηριώνει κατ’ ελάχιστον, ούτε σε επίπεδο ενδείξεων, ότι η αποδιδόμενη παράβαση επέφερε ή θα μπορούσε να επιφέρει απώλεια φορολογικών εσόδων, υπερακοντίζει τον επιδιωκόμενο σκοπό δημοσίου συμφέροντος και, συνεπώς, η επιβολή της παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας. Συνεπώς, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη προς το Σύνταγμα της εν λόγω διάταξης τυπικού νόμου, στο οποίο αναφέρεται το τεθέν με την 481/2023 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά προδικαστικό ερώτημα, πρέπει να παραπεμφθεί προς επίλυση στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά τα οριζόμενα στην § 5 του άρθρου 100 του Συντάγματος. Περαιτέρω, το Τμήμα έκρινε ότι, λόγω της σπουδαιότητας της υπόθεσης, έπρεπε αυτή να παραπεμφθεί στο σύνολό της στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της § 2 (περ. α΄ και β΄) του άρθρου 14 του Π.Δ. 18/1989, όπως αυτή ισχύει, και να ορισθεί εισηγητής η Σύμβουλος Αγορίτσα Σδράκα. 


Σύνδεσμος

ΣτΕ 483/2025 Τμ.Β - Πλήρες κείμενο »