7 Απρ 2025
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η «ακύρωση-μεταρρύθμιση» της υπ’ αριθμ. 775/ 24.5.2024 κοινής απόφασης των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Τουρισμού, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την 818/31.05.2024 κοινή απόφαση των ίδιων ως άνω Υπουργών, κατά το μέρος με το οποίο επιβλήθηκε, για το χρονικό διάστημα από 1.6.2024 έως και 31.10.2024, απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων στον οικισμό Αμμούδι της νήσου Θήρας (στην δημοτική οδό από τη διασταύρωση της περιφερειακής οδού Οίας προς το λιμένα Αμμούδι) προς αποφυγή έκθεσης των επισκεπτών και των κατοίκων σε κατολισθητικό κίνδυνο. Η προσβαλλόμενη Κ.Υ.Α., έχουσα ως αντικείμενο τη λήψη μέτρων ελεγχόμενης πρόσβασης των επισκεπτών και των κατοίκων σε επιμέρους σημεία των νήσων Θήρας και Θηρασιάς, εκδόθηκε στο πλαίσιο ρυθμίσεων για την ενεργοποίηση του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων (εφεξής: «Εθνικός Μηχανισμός»), ο οποίος συστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 4662/2020. Η λήψη νομοθετικών και κανονιστικών μέτρων πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση επαπειλούμενων ή επισυμβάντων φυσικών ή άλλου είδους καταστροφών συνιστά επιβεβλημένη υποχρέωση του Κράτους για την προστασία συνταγματικών δικαιωμάτων και αγαθών, όπως της ανθρώπινης ζωής και υγείας (άρθρα 5 § 5, 21 § 3 του Συντάγματος). Σε περίπτωση κήρυξης συγκεκριμένης περιοχής σε κατάσταση «ειδικής κινητοποίησης πολιτικής προστασίας» λόγω επαπειλούμενου κινδύνου φυσικής καταστροφής, οπότε, στην περίπτωση αυτή, δύναται να ληφθούν ένα ή συνδυασμός περισσοτέρων εκ των μέτρων προληπτικού χαρακτήρα του Ν. 4662/2020, όπως ισχύει, μεταξύ των οποίων και ο «περιορισμός κυκλοφορίας» εντός των ορίων ενός δήμου. Τα εν λόγω προληπτικά μέτρα, κανονιστικού χαρακτήρα, τα οποία αποσκοπούν στην προστασία της ασφάλειας και της ζωής των πολιτών, εντασσόμενα στο επίπεδο «ετοιμότητας» του συστήματος του Εθνικού Μηχανισμού πρέπει να λαμβάνονται στο μέτρο που είναι «ανάλογα» με την έκταση των επαπειλούμενων φυσικών καταστροφών και φαινομένων. Κατά την πάγια νομολογία του ΣτΕ, οι νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις δεν υπόκεινται σε ακυρωτικό έλεγχο από πλευράς σκοπιμότητας και ουσιαστικής ορθότητας, αλλά σε έλεγχο ορίων, ο οποίος αφορά το αν η σχετική ρύθμιση είναι προδήλως απρόσφορη ή μη αναγκαία για την εξυπηρέτηση του συγκεκριμένου σκοπού δημοσίου συμφέροντος. Εν προκειμένω, η προσβαλλόμενη Κ.Υ.Α. εκδοθείσα κατόπιν της κήρυξης του Δήμου Θήρας σε κατάσταση ειδικής κινητοποίησης πολιτικής προστασίας και σχετικής γνωμοδότησης της Επιτροπής Εκτίμησης Κινδύνου, εκδόθηκε νομίμως, με τήρηση των όρων του άρθρου 26Α §§ 1 και 2 του ν. 4662/2020. Επίσης, το μέτρο της απαγόρευσης της κυκλοφορίας οχημάτων στην ως άνω δημοτική οδό, κατά μήκος της οποίας εντοπίζεται, με βάση επιστημονική αξιολόγηση και τεκμηρίωση, κίνδυνος εκδήλωσης κατολισθητικών φαινομένων, προφανώς δεν παρίσταται απρόσφορο ή μη αναγκαίο για την εκπλήρωση του δημοσίου συμφέροντος σκοπού της αποφυγής έκθεσης των κατοίκων και επισκεπτών του νησιού σε διακινδύνευση της ζωής και της σωματικής τους ακεραιότητας. Παράλληλα, κρίθηκε ότι, εφόσον οι κανονιστικές ρυθμίσεις δεν υπόκεινται σε ακυρωτικό έλεγχο από πλευράς σκοπιμότητας και ουσιαστικής ορθότητας, αλλά σε έλεγχο ορίων, ο οποίος αφορά το αν η σχετική ρύθμιση είναι προδήλως απρόσφορη ή μη αναγκαία για την εξυπηρέτηση του συγκεκριμένου σκοπού δημοσίου συμφέροντος, η πρόληψη του κινδύνου κατολισθήσεων δεν μπορούσε να επιτευχθεί με ηπιότερα και άλλα εναλλακτικά μέτρα. Τέλος, εντός του πλαισίου της εθνικής συνταγματικής έννομης τάξης, η οποία θεμελιώνεται πρωταρχικώς στον σεβασμό και στην προστασία της αξίας του ανθρώπου, ο σκοπός της διασφάλισης της προστασίας της σωματικής ακεραιότητας και ζωής των πολιτών, όταν αυτή είναι επαπειλούμενη από φυσικές ή άλλου είδους καταστροφές, υπερτερεί, προδήλως, έναντι του σκοπού της διασφάλισης της επιχειρηματικής ελευθερίας, και, ως εκ τούτου, δεν δύναται να αξιώνεται ούτε ο σχεδιασμός των μέτρων πολιτικής προστασίας με γνώμονα την προστασία οικονομικών συμφερόντων ούτε, κατ’ επίκληση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, η μετάθεση της έναρξης ισχύος των ενδεδειγμένων μέτρων πολιτικής προστασίας σε απώτερη ημερομηνία προκειμένου να μην πληγούν, άμεσα, επιχειρηματικά συμφέροντα. Κατόπιν τούτων, το ΣτΕ απέρριψε την αίτηση.