Πρόσφατη νομολογία


23 Φεβ 2022

ΣτΕ 195/2022 Τμ.Δ: Απώλεια εννόμου συμφέροντος σε περίπτωση παρέλευσης του χρόνου της υπηρεσίας που προβλέπει η Προκήρυξη Διαγωνισμού κατά τη συζήτηση

Με τη διάταξη του άρθρου 32 Π.Δ. 18/1989 καθιερώνεται ο δικονομικός κανόνας της κατάργησης της δίκης στις περιπτώσεις κατά τις οποίες έως την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης έχει παύσει να ισχύει η προσβληθείσα πράξη. Ο κανόνας αυτός είναι συμβατός με το Σύνταγμα, δεδομένου μάλιστα ότι συγχωρείται, κατ’ εξαίρεση, η συνέχιση της δίκης, όταν ο αιτών επικαλείται ιδιαίτερο προς τούτο έννομο συμφέρον, προκειμένου να αποτραπούν οι τυχόν βλαπτικές γι’ αυτόν διοικητικής φύσεως συνέπειες, που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της ισχύος της διοικητικής πράξης και διατηρούνται και μετά τη λήξη της ισχύος της και οι οποίες δεν δύνανται να αρθούν παρά μόνο με την έκδοση ακυρωτικής απόφασης. Οι κατά τα ανωτέρω δυσμενείς διοικητικής φύσεως συνέπειες συνιστούν λόγο συνέχισης της δίκης εάν ο αιτών τις επικαλεσθεί και τις αποδείξει, προκειμένου να επιτύχει με την ακύρωση της πράξης την άρση των εν λόγω συνεπειών. Όπως προκύπτει από την Προκήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, αντικείμενο αυτού είναι η εξυπηρέτηση, μεταξύ άλλων, της δρομολογιακής γραμμής 38 “Κέρκυρα - Διαπόντια Νησιά” για το χρονικό διάστημα από 1.11.2020 μέχρι 31.10.2021 ως προς τις συμβάσεις ενός έτους ή μέχρι 31.10.2023 ως προς τις συμβάσεις τριετούς διάρκειας. Εξ άλλου, σύμφωνα με την παράγραφο 20 του Παραρτήματος Ι της Προκήρυξης, η χρονική διάρκεια της σύμβασης καθορίζεται αναλόγως της κατηγορίας του προσφερόμενου πλοίου για την εκτέλεση της υπηρεσίας. Εφόσον πρόκειται για πλοία της κατηγορίας 3, όπως τα προσφερόμενα από την αιτούσα και την παρεμβαίνουσα για τη δρομολογιακή γραμμή 38, η ανώτατη δυνατή διάρκεια της συναπτόμενης σύμβασης ανέρχεται σε ένα έτος, ήτοι μέχρι την 31.10.2021. Και προβλέπεται μεν στους Γενικούς Όρους του επίδικου διαγωνισμού η δυνατότητα παράτασης της σύμβασης έως 4 μήνες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 10 του άρθρου όγδοου του ανωτέρω ν. 2932/2001, πλην, από την τελευταία αυτή διάταξη του ν. 2932/2001, η οποία ορίζει ότι “Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, οι συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας που συνάπτονται μετά από διενέργεια μειοδοτικού διαγωνισμού, μπορεί να παρατείνονται, πριν από τη λήξη τους, με τους ίδιους όρους είτε εφάπαξ είτε αλλεπάλληλα, για χρονικό διάστημα μέχρι και τέσσερις (4) μήνες συνολικά”, συνάγεται ότι η δυνατότητα παράτασης προϋποθέτει ότι έχει ήδη συναφθεί η σύμβαση μέχρι τη λήξη του οριζόμενου στη Προκήρυξη χρονικού διαστήματος. Εν προκειμένω, δεν προκύπτει ότι εχώρησε τέτοια παράταση. Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον δηλαδή η Προκήρυξη του ένδικου διαγωνισμού αφορούσε παροχή υπηρεσίας για περιορισμένο χρονικό διάστημα, το οποίο είχε ήδη παρέλθει κατά την ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης, συντρέχει περίπτωση κατάργησης της παρούσας δίκης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 του π.δ/τος 18/1989, λόγω λήξης της ισχύος της προσβαλλόμενης πράξης του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Περαιτέρω, έχει αποβάλει την ισχύ της και η προσβαλλόμενη απόφαση της ΑΕΠΠ, δεδομένου ότι η ισχύς της απόφασης της ΑΕΠΠ συναρτάται προς την ισχύ της πράξης που άγεται ενώπιόν της με την προδικαστική προσφυγή. Και ναι μεν το άρθρο 373 του ν. 4412/2016 ορίζει ότι ο αποκλεισθείς από τον διαγωνισμό δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση κατά τα άρθρα 197-198 του ΑΚ και ότι απαιτείται η προηγούμενη ακύρωση της παράνομης πράξης από την ΑΕΠΠ ή το αρμόδιο δικαστήριο, η τελευταία όμως αυτή προϋπόθεση δεν απαιτείται όταν δεν καθίσταται εφικτή η δικαστική κήρυξη της ακυρότητας για λόγους μη συνδεόμενους με παραλείψεις του ενδιαφερομένου. Επομένως, η ρύθμιση αυτή, κατά την έννοιά της, δεν αναφέρεται σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες η προσβαλλόμενη πράξη δεν ισχύει, είτε λόγω ανάκλησής της είτε λόγω λήξης της ισχύος της (άρθρο 32 παρ. 1-2 του π.δ. 18/1989). Ως εκ τούτου, η διάταξη αυτή δεν υποχρεώνει το Συμβούλιο της Επικρατείας να εκδικάσει την αίτηση ακυρώσεως κατά πράξης που δεν ισχύει κατά το χρόνο συζήτησης της υπόθεσης, όπως συμβαίνει εν προκειμένω, και δεν καταργεί κατά τούτο τη ρύθμιση του άρθρου 32 του π.δ/τος 18/1989. Στην περίπτωση δε αυτή, ο δικαστής της αποζημίωσης θα ελέγξει παρεμπιπτόντως τη νομιμότητα των σχετικών πράξεων.


Σύνδεσμος

ΣτΕ 195/2022 Τμ.Δ - Πλήρες κείμενο »