23 Ιαν 2025
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η αναίρεση της 3686/2016 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία, κατ’ αποδοχή προσφυγής της αναιρεσίβλητης εταιρείας, ακυρώθηκε η …/17.1.2008 αρνητική απάντηση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Β.Ε. Αθηνών επί αιτήματός της, με το οποίο είχε ζητήσει τη νέα εκκαθάριση και την επιστροφή του τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου για τη χρήση 1987, κατόπιν μεταφοράς της ζημίας που είχε προκύψει κατά την αμέσως προηγούμενη χρήση (1986). Περαιτέρω, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση διατάχθηκε η φορολογική αρχή να προβεί: α) στην έκδοση συμπληρωματικής πράξης προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, προσαρμόζοντας την αφορώσα στην ένδικη χρήση (1987) φορολογική εγγραφή προς τα νέα δεδομένα για το ύψος της ζημίας, τα οποία είχαν προκύψει από προγενέστερες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και β) στην επιστροφή στην αναιρεσίβλητη του τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντος, για την ένδικη χρήση (1987), φόρου. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες, όπως εν προκειμένω, τροποποιείται εκ των υστέρων με αμετάκλητη δικαστική απόφαση ο περί της ζημίας τίτλος, ο οποίος είχε ληφθεί υπόψη από το δικαστήριο που επελήφθη διαφοράς που ανάγεται στο έτος μεταφοράς της ζημίας, η φορολογική αρχή υποχρεούται να προβεί οίκοθεν στην έκδοση συμπληρωματικής πράξης, με την οποία προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα περί της ζημίας οι εγγραφές που ανάγονται στα έτη μεταφοράς της ζημίας, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή πρόσθετων ουσιαστικών ή διαδικαστικών προϋποθέσεων, πέραν της εκ μέρους του φορολογουμένου υποβολής εμπρόθεσμης φορολογικής δήλωσης για την αντίστοιχη χρήση. Στο άρθρο 11 § 1 εδ. β΄ του ν.δ/τος 3323/1955, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, προβλεπόταν ότι η «παράλειψη του υποχρέου να επιδώσει μέχρι το τέλος του οικείου οικονομικού έτους δήλωση, η οποία αναγράφει τη ζημία που προέκυψε στο ίδιο ή τα προηγούμενα αυτού οικονομικά έτη, του στερεί το δικαίωμα να τη συμψηφίσει». Όμως, η καθιερωθείσα, από τις διατάξεις αυτές υποχρέωση αναγραφής της ζημίας, ως αρνητικού στοιχείου, στη φορολογική δήλωση του έτους που προέκυψε δεν αφορά περιπτώσεις κατά τις οποίες, όπως εν προκειμένω, ο τίτλος περί μεταφοράς της ζημίας είναι μεταγενεστέρως εκδοθείσα δικαστική απόφαση, με την οποία οριστικοποιείται το ζημιογόνο αποτέλεσμα της οικείας χρήσης, λόγω της αναγνώρισης προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης συγκεκριμένης δαπάνης κατ’ αποδοχή, μάλιστα, επιφύλαξης του φορολογουμένου επί της σχετικώς υποβληθείσας για το αντίστοιχο οικονομικό έτος φορολογικής δήλωσης. Υπό τα δεδομένα αυτά και ανεξαρτήτως ότι η παράλειψη αναγραφής της ζημίας στη δήλωση του έτους που προέκυψε δεν αποτέλεσε αιτιολογική βάση απόρριψης του αιτήματος της αναιρεσίβλητης περί μεταφοράς της ζημίας, ορθή είναι η πληττόμενη κρίση του δικάσαντος διοικητικού εφετείου, το οποίο, ερμηνεύοντας τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις σε συμφωνία με τη σχετικώς διαμορφωθείσα νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, δέχθηκε ότι, εφόσον ο χρονικώς μεταγενέστερος τίτλος περί της ζημίας ήταν, εν προκειμένω, η 3970/2003 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, η φορολογική αρχή υποχρεούτο στην οίκοθεν αναπροσαρμογή των αποτελεσμάτων των επόμενων χρήσεων, με τη μεταφορά προς συμψηφισμό με τα δηλωθέντα, για τη χρήση αυτή, ακαθάριστα έσοδα της προκύπτουσας για τη χρήση 1986 ζημίας, όπως το ύψος αυτής είχε διαμορφωθεί μετά την αναγνώριση προς έκπτωση των προβλέψεων για υφιστάμενη και μη πραγματοποιηθείσα υπερτίμηση των στοιχείων του παθητικού της, γεγονός που κατέστησε την αντίστοιχη χρήση ζημιογόνο. Ορθώς, περαιτέρω, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση κρίθηκε ότι η οριστικοποίηση του φύλλου ελέγχου του έτους μεταφοράς της ζημίας δεν καθιστά, άνευ ετέρου, ανενεργή την υποχρέωση της φορολογικής αρχής για προσαρμογή της αντίστοιχης εγγραφής στα δεδομένα που προέκυψαν από μεταγενέστερη δικαστική απόφαση, η οποία, όπως εν προκειμένω, αποτέλεσε τον νεότερο τίτλο για τη μεταφορά της ζημίας, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αναιρεσείοντος περί αδυναμίας μεταφοράς της ζημίας στην ένδικη χρήση (1987), λόγω οριστικοποίησης της οικείας φορολογικής εγγραφής μετά την απόρριψη της προσφυγής της αναιρεσίβλητης κατά του εκδοθέντος για το αντίστοιχο οικονομικό έτος φύλλου ελέγχου. Οι σχετικές κρίσεις της αναιρεσιβαλλομένης δεν έρχονται σε αντίθεση με τη στενή ερμηνεία των περί μεταφοράς της ζημίας διατάξεων της φορολογίας εισοδήματος, δεδομένου, άλλωστε, ότι η εκ μέρους του δικάσαντος δικαστηρίου αναγνώριση της υποχρέωσης αναπροσαρμογής των αποτελεσμάτων επόμενων χρήσεων, περιοριζόμενη στις εξαιρετικές περιπτώσεις στις οποίες, όπως εν προκειμένω, ο τίτλος περί της ζημίας ανατρέπεται ή τροποποιείται εκ των υστέρων με δικαστική απόφαση, δεν καθιστά την αναπροσαρμογή συνήθη μέθοδο αναμόρφωσης των φορολογικών αποτελεσμάτων και, μάλιστα, για μη δυνάμενο να προβλεφθεί εκ των προτέρων χρονικό διάστημα, όπως αβασίμως υποστηρίζει το αναιρεσείον. Το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση.