Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η ακύρωση της οικοδομικής άδειας …/16.3.2022 της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Αλίμου, με την οποία επετράπη η ανέγερση πενταώροφου κτηρίου κατοικιών με δύο υπόγεια, κολυμβητικές δεξαμενές και φυτεμένο δώμα «με χρήση του άρθρου 10 ΝΟΚ», σε ακίνητο επί της οδού … (Ο.Τ. …) του σχεδίου πόλεως του Δήμου Αλίμου, ενώ ως συμπροσβαλλόμενες θεωρούνται πράξεις αναθεώρησης της ίδιας Υπηρεσίας Δόμησης, με τις οποίες επήλθαν ορισμένες τροποποιήσεις στην άδεια, χωρίς ωστόσο να παύσει η χρήση των “κινήτρων” του ΝΟΚ, τη συνταγματικότητα των οποίων αμφισβητεί ο αιτών Δήμος. Με τα άρθρα 10 § 1, 15 § 8, 19 § 2, 25 § 1 ΝΟΚ θεσπίζονται, διά των παρεχομένων με αυτές προσαυξήσεων στον συντελεστή της δόμησης και το ύψος, κίνητρα για την ανέγερση κτηρίων με ευνοϊκότερους όρους δόμησης από τους ισχύοντες στην περιοχή του οικοδομούμενου ακινήτου, εντούτοις, το σύστημα αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι, ως εκ του περιεχομένου των σχετικών διατάξεων, επιφέρει, καθ’ εαυτό, επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης και υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος, κατά πρώτον, διότι, η προσαύξηση του συντελεστή δόμησης αυξάνει μεν την πραγματοποιούμενη δόμηση, αυτή όμως δεν παρίσταται προδήλως υπέρμετρη, ώστε να άγει σε ανεπίτρεπτη συνταγματικά επιδείνωση των όρων διαβίωσης και του περιβάλλοντος. Ο δε όρος δόμησης που αναφέρεται στο ύψος δεν συνιστά, καθ’ εαυτόν, δυσμενή μεταβολή των συνθηκών. Κατά δεύτερον, διότι τα κίνητρα συνοδεύονται από αντισταθμίσματα (π.χ. μείωση της κάλυψης, αύξηση κοινόχρηστων χώρων), τα οποία συνιστούν, κατά κοινή πείρα, ευνοϊκά για το περιβάλλον στοιχεία. Συνεπώς, οι επίμαχες διατάξεις του ΝΟΚ δεν αντίκεινται, κατ’ αρχήν, στο τιθέμενο από το άρθρο 24 § 2 Συντ. πλαίσιο. Επίσης, οι ίδιες ρυθμίσεις παρίστανται αναγκαίες και πρόσφορες για την επίτευξη των θεμιτών κατά το Σύνταγμα φιλοπεριβαλλοντικών σκοπών, στους οποίους αποβλέπουν τα προβλεπόμενα με αυτές αντισταθμίσματα και δεν είναι δυσανάλογες σε σχέση με τους σκοπούς αυτούς. Η αύξηση, καθ’ εαυτή, ορισμένων πολεοδομικών μεγεθών δεν μπορεί να θεωρηθεί εκ προοιμίου αντίθετη προς το Σύνταγμα, υπό την αυτονόητη, πάντως, προϋπόθεση ότι έχει αποτελέσει αντικείμενο σχεδιασμού, στάθμισης και μελέτης και υπαχθεί στη δέουσα διοικητική διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει και την προβλεπόμενη διαβούλευση. Επίσης, το σύστημα των κινήτρων του ΝΟΚ δεν υπερβαίνει ούτε τα τιθέμενα από την αρχή της αναλογικότητας όρια. (Μειοψ.). Περαιτέρω, λόγω του προέχοντος πολεοδομικού χαρακτήρα των επίμαχων διατάξεων, το σύστημα των κινήτρων του ΝΟΚ δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο ρύθμισης σε γενικό και αφηρημένο επίπεδο αλλά πρέπει, κατά το Σύνταγμα, να ενταχθεί στον πολεοδομικό σχεδιασμό, ο οποίος υπόκειται στον θεμελιώδη κανόνα της προστασίας και βελτίωσης του οικιστικού περιβάλλοντος και, κατ’ επέκταση, στη βελτίωση των όρων διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής που αφορά. Δοθέντος δε ότι, εφόσον συντρέχουν οι συνταγματικές προϋποθέσεις του ορθολογικού πολεοδομικού σχεδιασμού (πολεοδομικά κριτήρια, ειδική επιστημονική μελέτη), δεν αποκλείεται η θέσπιση και όρων δόμησης που αποκλίνουν από αυτούς που προέβλεπε το προηγούμενο πολεοδομικό καθεστώς της σχεδιαζόμενης περιοχής, τούτο δε ακόμα και προς την κατεύθυνση της αύξησης ορισμένων από τα επιτρεπόμενα με αυτούς μεγέθη, στον πολεοδομικό νομοθέτη απόκειται να συμπεριλάβει τα κίνητρα στον τοπικό σχεδιασμό, κατόπιν σταθμίσεως των συνεπειών τους στο οικιστικό περιβάλλον της περιοχής, όπου αυτά εφαρμόζονται, τεκμηριώνοντας τη σχετική κρίση του με ειδική επιστημονική μελέτη, η οποία καταρτίζεται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης του σχεδιασμού κατά την οικεία νομοθεσία και λαμβάνει υπόψη τη θέση, τον βαθμό της οικιστικής ανάπτυξης του κάθε οικισμού, τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και την εν γένει φυσιογνωμία του. Συνεπώς, το σύστημα των κινήτρων του ΝΟΚ αντίκειται στο άρθρο 24 §§ 1 και 2 Συντ., όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου των επίμαχων διατάξεων, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες με βάση το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. (Μειοψ.). Περαιτέρω, οι ρυθμίσεις του άρθρου 11 § 6 του ΝΟΚ για την προσμέτρηση ή μη στον συντελεστή δόμησης διαφόρων χώρων των οικοδομών θεμιτώς θεσπίζονται οριζοντίως με τον Οικοδομικό Κανονισμό, διότι δεν αποτελούν ζήτημα που ανάγεται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Είναι, όμως, αντισυνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των παταριών και του κτίσματος έως 35 τ.μ. στο δώμα, καθώς και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Αυτά, επομένως, πρέπει να προσμετρώνται στον σ.δ. Αντιθέτως, είναι συνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των έρκερ, δηλαδή αρχιτεκτονικών στοιχείων περιορισμένων διαστάσεων, και των κλιμακοστασίων που δεν συνιστούν χώρους κατοίκησης. Επιπλέον, το ΣτΕ στάθμισε αφενός το δημόσιο συμφέρον, και, αφετέρου τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της εμπιστοσύνης των διοικουμένων που οικοδόμησαν, εμπιστευθέντες το νομοθετικό καθεστώς και τα θεσπισθέντα κίνητρα του Ν. 4067/2012, και που απέκτησαν καλοπίστως εμπράγματα δικαιώματα επί των εν λόγω ακινήτων. Ο λόγος για τον οποίον οι οικείες διατάξεις κρίνονται αντισυνταγματικές στοιχεί προς παγία νομολογία του ΣτΕ, την οποία ο νομοθέτης δεν έλαβε υπόψη κατά τη θέσπιση του ΝΟΚ, προκειμένου να διαφυλάξει την αρχή της ασφάλειας δικαίου. Τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση έχει αποδεδειγμένα αρχίσει έως και τις 11.12.2024, ημερομηνία κατά την οποία το Δικαστήριο προέβη σε ανακοίνωση του περιεχομένου της παρούσας απόφασης. Ως έναρξη υλοποίησης των οικοδομικών αδειών νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο. Εκκρεμείς κατά την 11.12.2024 δίκες δεν καταλαμβάνονται από τον περιορισμό των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας.