Πρόσφατη νομολογία


1 Οκτ 2024

ΕΣΡ 95/2024: Πρόστιμο σε τηλεοπτικό σταθμό για παραβίαση υποχρέωσης αληθούς & ακριβούς μετάδοσης γεγονότων & μετάδοσης πληροφοριών σε ρεπορτάζ για επεισόδια οπαδών

Αντικείμενο της συζήτησης της Αρχής, έπειτα από καταγγελίες, αποτελεί η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τηλεοπτικό σταθμό και ειδικότερα ως προς την υποχρέωση αληθούς και ακριβούς μετάδοσης γεγονότων και μετάδοσης πληροφοριών μετά από έλεγχο και την υποχρέωση λήψης άδειας για την αναπαραγωγή και ραδιοτηλεοπτική μετάδοση οπτικοακουστικού έργου και ερμηνειών ηθοποιών, κατά τη μετάδοση του κεντρικού δελτίου ειδήσεων, καθώς και συγκεκριμένης τηλεοπτικής εκπομπής. Δεδομένου ότι η υποχρέωση των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών μετάδοσης αληθών και ακριβών ειδήσεων μετά από προηγούμενο έλεγχο, στο πλαίσιο εξασφάλισης της έγκυρης ενημέρωσης του κοινού, θεσπίζεται σε ειδικές διατάξεις του Π.Δ. 77/2003, οι οποίες ορίζουν ρητά ότι τα γεγονότα πρέπει να παρουσιάζονται με προσοχή και αίσθημα ευθύνης, ώστε να μη δημιουργούν υπέρμετρη ελπίδα, σύγχυση ή πανικό στο κοινό, τα δελτία ειδήσεων πρέπει να συντάσσονται με ακρίβεια και αντικειμενικότητα, ενώ δεν πρέπει να μεταδίδονται πληροφορίες χωρίς να έχουν ελεγχθεί. Το περιεχόμενο των προαναφερθεισών επιταγών ενισχύει τόσο ο ελληνικός Κώδικας Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος, όσο και τα άρθρα 1 και 5 του Παγκόσμιου Χάρτη Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, σύμφωνα με τα οποία πρωταρχικό καθήκον του δημοσιογράφου είναι να σέβεται την αλήθεια και το δικαίωμα της κοινής γνώμης να γνωρίζει την αλήθεια, ενώ επισημαίνεται ότι η έννοια της επείγουσας και άμεσης μετάδοσης των πληροφοριών δεν δύναται να παρακάμψει την αναγκαιότητα επιβεβαίωσης των πηγών και της δυνατότητας να υπάρξει απάντηση. Τα δελτία ειδήσεων οφείλουν να τηρούν την ακριβή και αντικειμενική ενημέρωση, με προγενέστερο έλεγχο των πληροφοριών και των ειδήσεων, ώστε αυτές να μεταδίδονται με προσοχή και αίσθημα ευθύνης. Επιπλέον, η σημασία της ακριβούς μετάδοσης γεγονότων έγκειται στο ότι τα μέσα μπορούν να προτείνουν στο κοινό, μέσω του τρόπου παρουσίασης των πληροφοριών, πώς θα εκτιμηθούν αυτές. Περαιτέρω, ο Τύπος οφείλει: α) να απέχει από διαστρεβλώσεις και παραποιήσεις και να μην παρουσιάζει ως γεγονότα φήμες και υποθέσεις, β) να εξαντλεί όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του προς έλεγχο της αλήθειας και της προέλευσης των ειδήσεων, γ) να διασταυρώνει τις πληροφορίες που λαμβάνει από μη επίσημες πηγές και δ) να μην παρουσιάζει μονομερώς τις ειδήσεις. Σε συνέχεια της εξέτασης του φακέλου των καταγγελιών, η Αρχή διαπίστωσε ότι η εγκαλουμένη παρουσίασε στις δύο εκπομπές της ένα επίκαιρο γεγονός, η αλήθεια του οποίου ναι μεν δεν αμφισβητείται, πλην όμως, η παρουσίαση του θέματος αυτού συνοδευόταν από ένα ρεπορτάζ, στο οποίο προβλήθηκαν διαδοχικά εικόνες από την δράση των οπαδών συγκεκριμένης ξένης ποδοσφαιρικής ομάδας που είχαν αντληθεί, αφενός από τηλεοπτικές μεταδόσεις ποδοσφαιρικών αγώνων, ρεπορτάζ ξένων μέσων που ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, και αφετέρου, από στιγμιότυπα μίας κροατικής κινηματογραφικής ταινίας, τα οποία αποτελούσαν προϊόν μυθοπλασίας και όχι πραγματικά περιστατικά και άρα δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Ειδικότερα, τα επίμαχα πλάνα της ταινίας που μεταδόθηκαν τόνιζαν τη ναζιστική, εθνικιστική και ρατσιστική ιδεολογία των οπαδών της ομάδας αυτής και μεταδόθηκαν ως «ντοκουμέντα» που αποδείκνυαν την οργανωμένη δράση της ομάδας αυτής νεοναζιστών που προκαλεί συχνά αιματηρά επεισόδια, ενώ οι λεζάντες που συνόδευαν την παρουσίαση του θέματος στις δύο εκπομπές επιβεβαίωναν την αναφορά σε αληθή γεγονότα. Η Αρχή έκρινε ότι η εγκαλουμένη δεν εξασφάλισε την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των μεταδιδόμενων πληροφοριών και γεγονότων, η οποία απαιτείται ιδιαίτερα κατά τη μετάδοση των δελτίων ειδήσεων που στοχεύουν πρωτίστως στην έγκυρη ενημέρωση του κοινού, παραβιάζοντας την υποχρέωση για αληθή και ακριβή μετάδοση γεγονότων και για έλεγχο πληροφοριών πριν τη μετάδοσή τους, επιβάλλοντας πρόστιμο ύψους είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ. Τέλος, η Ολομέλεια απεφάνθη ότι δεν ετελέσθη από την εγκαλουμένη εταιρεία η παράβαση των διατάξεων περί πνευματικής ιδιοκτησίας, καθότι δεν είχε προβεί σε προηγούμενο έλεγχο των μεταδιδόμενων πληροφοριών, με αποτέλεσμα να μην γνωρίζει ότι τα μεταδοθέντα πλάνα αποτελούσαν αποσπάσματα ταινίας μυθοπλασίας και ότι όφειλε να ζητήσει άδεια για τη μετάδοσή τους από τον σταθμό. 


Σύνδεσμος

ΕΣΡ 95/2024 - Πλήρες κείμενο »