Επανέναρξη πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης μετά το ν. 4790/2021*

Δρ. Άννα Εμ. Πλεύρη

Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δικηγόρος

Κρίσιμο νομοθετικό πλαίσιο:

1) Ν. 4790/31.03.2021 (ΦΕΚ 48 /31- 3- 2021, Τεύχος Α)

• Άρθρο 83 για την επαναλειτουργία των πολιτικών δικαστηρίων και την επανέναρξη της αναγκαστικής εκτέλεσης

•  Άρθρο 86, ρυθμίσεις για την αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών για τους οικονομικά πληγέντες από τις δυσμενείς συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊου

2) Άρθρα 25 και 26 του ν. 4792/2021:  ερμηνευτική διάταξη για την αληθή έννοια του άρθρου 83 σε σχέση με την ημερομηνία λήξης της προσωρινής αναστολής και επανέναρξη από 06.04.2021 και για τις δικαστικές διακοπές του 2021, ότι θα είναι από 01.07.2021-31.08.2021

Ι. Άρθρο 83 § 1 ν.4790/2021

Το χρονικό διάστημα από τις 7.11.2020 (για ορισμένες περιοχές, όπως Θεσ/νικη, Κοζάνη κ.ά. η ως άνω ημεροχρονολογία διαφοροποιείται) έως και την ημερομηνία λήξης της επιβολής του μέτρου της προσωρινής αναστολής της λειτουργίας των δικαστηρίων και των εισαγγελιών της χώρας (5.04.2021), δεν υπολογίζεται στις νόμιμες και δικαστικές προθεσμίες για τη διενέργεια διαδικαστικών και εξώδικων πράξεων, καθώς και άλλων ενεργειών ενώπιον των δικαστηρίων, συμβολαιογράφων ως υπαλλήλων του πλειστηριασμού, υποθηκοφυλακείων, κτηματολογικών γραφείων και άλλων τρίτων προσώπων, καθώς και στις προθεσμίες παραγραφής των συναφών αξιώσεων.  Μετά τη λήξη του χρονικού διαστήματος του πρώτου εδαφίου, οι προθεσμίες αυτές τρέχουν για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για να συμπληρωθεί η αντίστοιχη προβλεπόμενη από τον νόμο προθεσμία. Επομένως συνεχίζουμε να μετρούμε από εκεί που είχαμε σταματήσει όταν εισήχθη το μέτρο της προσωρινής αναστολής. Οι προθεσμίες που ανεστάλησαν κατά τα προηγούμενα εδάφια, δεν συμπληρώνονται, εάν δεν παρέλθουν επιπλέον δέκα (10) ημέρες από την προβλεπόμενη λήξη τους. Επομένως, για να υπολογισθούν και οι 10 επιπλέον ημέρες, πρέπει να επρόκειτο για προθεσμία που είχε ξεκινήσει  και την κατέλαβε η αναστολή, λ.χ. για το 3ημερο της επιταγής του άρθρου 926 ΚΠολΔ. Κατά την ορθότερη ερμηνευτική εκδοχή, το ως άνω 10ημερο της παραγράφου 1^α) δεν υπολογίζεται για τις ανασταλείσες προθεσμίες των άρθρων 215, 237, 238 διότι η περίπτωση β) της παρ.1 είναι ειδικότερη ρύθμιση.

ΙΙ. Αναστολή πλειστηριασμών κ.ά.

1) Παράγραφος 11, εδάφιο πρώτο:   Ματαιώνονται όλοι οι πλειστηριασμοί που αφορούν την κινητή περιουσία του οφειλέτη (εκτός των υποκειμένων εις φθορά που εξαιρούνται), ακίνητα πλοία και αεροσκάφη, που είχαν οριστεί κατά το χρονικό διάστημα  από την ημερομηνία επαναλειτουργίας των δικαστηρίων της χώρας  έως τις 13-5-2021. Επομένως ήδη ορισθέντες πλειστηριασμοί με ημερομηνία διεξαγωγής έως 13.05.2021 δεν θα γίνουν.

2) Παράγραφος 11, εδάφιο δεύτερο: Για τους πλειστηριασμούς που ματαιώθηκαν από 7-11-2020 έως τις 13-5-2021 (ήδη ματαιωθέντες και όσοι ματαιωθούν έως 13.05.2021) με πρωτοβουλία του επισπεύδοντος και εντός 30 ημερών από την δημοσίευση του Ν.4790/2021 (31.03.2021)  και με την αρχικά ορισθείσα εκτιμηθείσα αξία και τιμή πρώτης προσφοράς ορίζεται νέα ημερομηνία του πλειστηριασμού  μετά τις 16-7-2021 (κατά παρέκκλιση των προθεσμιών που αφορούν στη συνέχιση του πλειστηριασμού κατ’ άρθρα 954 παρ. 2 ε΄, 973, 993 παρ. 2 και 1011Α  ΚΠΟΛΔ ή της ειδικής νομοθεσίας του ν.δ. 17/13-8-1923), εκτός αν πριν την έναρξη της αναστολής των προθεσμιών, ήτοι πριν την 7^η-11-2020  είχαν παρέλθει άπρακτες  οι προθεσμίες  ασκήσεως ανακοπής (εδάφιο της πρώτης παραγράφου του άρθρου 934  ΚΠολΔ)  δηλαδή των 45 ημερών από την ημέρα της κατάσχεσης ή είχε συζητηθεί η ήδη ασκηθείσα ανακοπή (δεν υπάρχει αναφορά σε έκδοση απόφασης) οπότε η νέα ημέρα του πλειστηριασμού  ορίζεται τηρούμενης της προθεσμίας του άρθρου 973 ΚΠολΔ,  (δήλωση συνέχισης πλειστηριασμού - 2 μήνες από την ημέρα του πλειστηριασμού και όχι 3 μήνες από την ημέρα αυτή) ακόμη και πριν την 16η-7-2021.

3) Παράγραφος 11, εδάφιο τρίτο: Αν ο επισπεύδων δεν  ορίσει νέα ημερομηνία πλειστηριασμού εντός 30 ημερών από την δημοσίευση  του Ν. 4790/2021,    άλλος δανειστής εφόσον έχει απαίτηση κατά του οφειλέτη που στηρίζεται σε εκτελεστό τίτλο, αφού επιδώσει στον καθ’ου επιταγή προς εκτέλεση κλπ. μπορεί να επισπεύσει πλειστηριασμό, ο οποίος δεν μπορεί να διενεργηθεί πριν την 16^η.07.2021.

4) Παράγραφος 11, εδάφιο πέμπτο: Πλειστηριασμοί που έχουν προσδιορισθεί να διεξαχθούν μετά τις 13.05.2021 ματαιώνονται, αν ο χρόνος μέχρι τη διεξαγωγή τους δεν επαρκεί για την τήρηση των προθεσμιών που αφορούν στον προσδιορισμό της συζήτησης της ανακοπής κατά δεύτερη παράγραφο του άρθρου 933 ΚΠολΔ (δηλαδή μέσα σε 60 ημέρες από την κατάθεση και κλήτευση του καθ’ου) και την έκδοση της απόφασης επί της ανακοπής κατά την παρ. 6 του αυτού άρθρου, δηλαδή 60 ημέρες από την συζήτηση της ανακοπής.  Η νέα ημέρα διεξαγωγής των πλειστηριασμών αυτών ορίζεται τηρουμένης της προθεσμίας του άρθρου 973 ΚΠολΔ (δήλωση συνέχισης πλειστηριασμού -2 μήνες από την ημέρα του πλειστηριασμού και όχι 3 μήνες από την ημέρα αυτή). Σε σχέση με πλειστηριασμούς κατά τον ΚΕΔΕ, ισχύουν όσα προβλέπει ο ΚΕΔΕ. Και εκεί, πάντως, η νέα ημερομηνία πλειστηριασμού ορίζεται μετά τις 13.05.2021.

5) Παράγραφος 12

 Στις περιπτώσεις ορισμού ημέρας πλειστηριασμού κατά το άρθρο 966 ΚΠολΔ (αν δεν εμφανισθεί πλειοδότης), όταν οποιαδήποτε προθεσμία του άρθρου αυτού εμπίπτει έστω και μερικώς εντός του χρονικού διαστήματος από 7-11-2020 έως 13-5-2021, ο πλειστηριασμός ματαιώνεται και ορίζεται νέα ημερομηνία πλειστηριασμού ακόμη και πριν την 16^η-7-2021, τηρουμένων των προθεσμιών, οι οποίες προβλέπονται στις οικείες διατάξεις.

6) Παράγραφος 13

 Οι πλειστηριασμοί που επισπεύδονται σύμφωνα με το άρθρο 973 ΚΠολΔ (δήλωση συνέχισης), το 1006 § 4 ΚΠολΔ (αναγγελία με ισχύ αυτοτελούς κατάσχεσης) και το 1011^Α  ΚΠολΔ (πλειστηριασμός πλοίου) με ορισθείσα ημέρα διεξαγωγής έως 13-5-2021 ματαιώνονται και ορίζεται νέα ημερομηνία του πλειστηριασμού ακόμη και πριν την 16^η-7-2021, τηρουμένων των προθεσμιών που προβλέπονται στη διάταξη αυτή.

7) Τόκοι επιδικίας:  Για το χρονικό διάστημα από 07.11.2020 έως την ημερομηνία λήξης του μέτρου προσωρινής αναστολής της λειτουργίας (05.04.2021) των  δικαστηρίων δεν υπολογίζονται τόκοι επιδικίας, επομένως απαιτείται αντίστοιχη προσαρμογή στον υπολογισμό στις επιταγές προς εκτέλεση.

ΙΙΙ. Ρυθμίσεις σε σχέση με την αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών για τους οικονομικά πληγέντες από τις συνέπειες της πανδημίας

Σε φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν εμπράγματο δικαίωμα, αποκλειστικής ή κατ' ιδανικό μερίδιο, πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητο, το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους και βρίσκεται στην Ελλάδα και χαρακτηρίζονται ως πληγέντες κατά τα οριζόμενα στις παρ. 2 και 3, και επιπλέον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 4, αναστέλλεται, από τη δημοσίευση του ν. 4790/2021 (ΦΕΚ 48/31.03.2021, Τεύχος Α΄)  και έως την 31η.5.2021, η διενέργεια: (α) κατάσχεσης, (β) πλειστηριασμού, και (γ) αναγκαστικής εκτέλεσης για την παράδοση ή απόδοση ακινήτου με βάση την περίληψη κατακυρωτικής έκθεσης κατά το άρθρο 943 και την παρ. 2 του άρθρου 1005 ΚΠολΔ, επί της κύριας κατοικίας των ανωτέρω φυσικών προσώπων. Κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου εδαφίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν στις ανωτέρω πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης. Η ως άνω αναστολή δεν εμποδίζει την επιδίκαση απαιτήσεων, την έκδοση διαταγής πληρωμής, την επίδοση επιταγής προς εκτέλεση (άρθρο 924 ΚΠολΔ), καθώς και τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Ως προς τους πληγέντες, επιτρέπεται η επίδοση επιταγής, η αποβολή από άλλο ακίνητο εκτός της  πρώτης κατοικίας που διατάσσεται με δικαστική απόφαση ή διαταγή απόδοσης μισθίου,  ή περίληψη κατακυρωτικής έκθεσης, η επίδοση αναγγελίας, η επιβολή αναγκαστικής κατάσχεσης στα χέρια τρίτου, η επιβολή αναγκαστικής κατάσχεσης κινητών,   η επιβολή αναγκαστικής κατάσχεσης άλλης ακίνητης περιουσίας πέραν της πρώτης κατοικίας κλπ. Επιλέξιμα είναι φυσικά πρόσωπα, που έχουν, είτε τα ίδια, είτε ο/η σύζυγος, ή εξαρτώμενο μέλος αποδεδειγμένα πληγεί και για τον λόγο αυτό ενταχθεί στα έκτακτα μέτρα που έχουν ληφθεί για την προστασία της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 όπως αναλυτικά αναφέρονται στις παραγράφους τρία και τέσσερα. Στα φυσικά πρόσωπα που εμπίπτουν στην αναστολή του ν. 4790/2021, η πλήρωση των κριτηρίων πιστοποιείται δυνάμει σχετικής βεβαίωσης πληγέντος, η οποία χορηγείται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας ηλεκτρονικής υποβολής και διαχείρισης αιτήσεων που αναπτύσσεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.), σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.). Στην πλατφόρμα παρέχεται πρόσβαση μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης .  Σε περίπτωση επικείμενου πλειστηριασμού και προκειμένου να εφαρμοστεί η αναστολή  η βεβαίωση  πρέπει να κοινοποιηθεί από το φυσικό πρόσωπο προς τον επισπεύδοντα δανειστή το αργότερο την δέκατη πέμπτη (15^Π) ημέρα προ της ημερομηνίας διενέργειας του πλειστηριασμού. Σε κάθε περίπτωση, η προαναφερόμενη βεβαίωση γνωστοποιείται στα όργανα της εκτέλεσης βάσει του άρθρου 939 του ΚΠολΔ.

Κατόπιν των ως άνω, επισημαίνονται τα εξής:

α) Πλειστηριασμοί που είχαν οριστεί μέσα στο διάστημα της αναστολής έως και την 13-5-2021, αναστέλλονται και δεν πραγματοποιούνται. Από αυτούς: α) για όσους πλειστηριασμούς είχαν εξαντληθεί τα ένδικα μέσα ή δεν ασκήθηκαν από αυτόν που έχει έννομο συμφέρον, εντός 30 ημερών από την δημοσίευση του ν.4790/2021,  με πρωτοβουλία του επισπεύδοντος  κατ’ άρθρο 973 ΚΠολΔ, μπορούν να προσδιοριστούν εντός των νομίμων προθεσμιών του άρθρου αυτού και δη και πριν από την 16-7-2021.

β) Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις Πλειστηριασμοί που είχαν οριστεί και ματαιώθηκαν από 7-11-2020 έως και την 13-5-202, υποχρεούται ο επισπεύδων, εντός 30 ημερών από την δημοσίευση του Ν. 4790, να κάνει δήλωση συνεχίσεως κατ’ άρθρο 973 και κατά παρέκκλιση των προθεσμιών του άρθρου αυτού, να οριστεί νέα ημέρα πλειστηριασμού, μετά την 16-7-2021. Αν δεν κάνει την ενέργεια αυτή ο επισπεύδων, τότε οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον και πληρεί τις προϋποθέσεις (εκτελεστό τίτλο, επιταγή κ.λ.π.), μπορεί να επισπεύσει τον πλειστηριασμό, αλλά θα οριστεί ημέρα πλειστηριασμού, μετά την 16-7-2021.

γ) Πλειστηριασμοί που είχαν οριστεί έως 13-5-2021 με δήλωση συνεχίσεως κατ’ άρθρο 973, 1006Α (αναγγελία που είχε εγγραφεί στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο  ή Κτηματολογικό Γραφείο) και 1011Α (πλειστηριασμός πλοίου), ματαιώνονται και προσδιορίζονται και πριν την 16^η.07.2021, τηρουμένων των προθεσμιών που προβλέπονται στην διάταξη αυτή.

 

* Ημερίδα (με ηλεκτρονικά μέσα) του Δικηγορικού Συλλόγου Καβάλας, 28.4.2021, με θέμα: «Ζητήματα επανέναρξης πολιτικών δικών, αναστολής και επανεκκίνησης προθεσμιών και επανέναρξης πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης μετά το ν. 4790/2021».