4 Σεπ 2024
Το αιτούν δικαστήριο (Arbeitsgericht Mainz, δικαστήριο εργατικών διαφορών Mainz, Γερμανία) κατέθεσε στο ΔΕΕ αίτηση προδικαστικής απόφασης, στο πλαίσιο της δίκης TC (εγκυμονούσα και πρώην εργαζόμενη της εταιρείας) κατά Firma Haus Jacobus Alten- und Altenpflegeheim GmbH (Haus Jacobus, εταιρεία γερμανικού δικαίου η οποία διαχειρίζεται μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων) με αντικείμενο την απόλυση της TC, η οποία ήταν έγκυος κατά τον χρόνο εκείνο. Ειδικότερα, η αίτηση προδικαστικής απόφασης αφορά την ερμηνεία της Οδηγίας 92/85/ΕΟΚ του Συμβουλίου, αναφορικά με την εφαρμογή μέτρων που αποβλέπουν στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας κατά την εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων. Η Οδηγία 92/85 ορίζει (ά. 10) για την απαγόρευση απόλυσης εργαζομένων σε κύηση ότι τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα μέτρα που απαιτούνται προκειμένου να απαγορευθεί η απόλυση των εργαζομένων γυναικών επί διάστημα εκτεινόμενο από την αρχή της εγκυμοσύνης τους ως το τέλος της άδειας μητρότητας που προβλέπεται στο άρθρο 8 §1, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις που δεν συνδέονται με την κατάστασή τους και γίνονται δεκτές από τις εθνικές νομοθεσίες ή/και πρακτικές και, ενδεχομένως, εφόσον το εγκρίνει η αρμόδια αρχή. Επιπλέον, ορίζεται ότι σε περίπτωση που απολυθεί εργαζόμενη γυναίκα, κατά την έννοια του άρθρου 2, ο εργοδότης πρέπει να δικαιολογήσει δεόντως την απόλυση γραπτώς, άλλως κάθε απόλυση συγκεκριμένης φύσεως καθίσταται παράνομη. Η διαπίστωση της τήρησης της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας των δικαιωμάτων που απονέμονται στους πολίτες από το δίκαιο της Ένωσης, ερμηνεύεται υπό το πρίσμα των αρχών της ισοδυναμίας και της αποτελεσματικότητας. Σχετικά με την αρχή της αποτελεσματικότητας, από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι κάθε περίπτωση στην οποία τίθεται το ζήτημα εάν εθνική δικονομική διάταξη καθιστά αδύνατη ή υπερβολικά δυσχερή την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης πρέπει να εξετάζεται λαμβανομένης υπόψη της θέσης της διάταξης αυτής στην όλη διαδικασία ενώπιον των διαφόρων εθνικών οργάνων, της εξέλιξης της διαδικασίας και των ιδιαιτεροτήτων της. Περαιτέρω, η έγκυος εργαζόμενη η οποία, κατά τον χρόνο της απόλυσής της, ήταν ενήμερη για την εγκυμοσύνη της διαθέτει προθεσμία τριών εβδομάδων για την άσκηση αγωγής. Αντιθέτως, η εργαζόμενη η οποία δεν γνώριζε, προτού παρέλθει η προθεσμία αυτή, ότι ήταν έγκυος, τούτο δε για λόγο που δεν μπορεί να της καταλογιστεί, διαθέτει μόνο δύο εβδομάδες για να ζητήσει να της επιτραπεί η άσκηση τέτοιας αγωγής, όπερ συνιστά σημαντική μείωση του χρόνου που απαιτείται προκειμένου να συμβουλευτεί τα κατάλληλα πρόσωπα και, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, να συντάξει και να καταθέσει όχι μόνο την εν λόγω αίτηση, αλλά και την ίδια την αγωγή. Το ΔΕΕ έκρινε ότι τα άρθρα 10 και 12 της Οδηγίας 92/85 έχουν την έννοια ότι αντιτίθενται σε εθνική ρύθμιση κατά την οποία έγκυος εργαζόμενη η οποία λαμβάνει γνώση της εγκυμοσύνης της το πρώτον μετά την πάροδο της προθεσμίας που προβλέπεται για την άσκηση αγωγής, κατά της απόλυσής της υποχρεούται, προκειμένου να μπορέσει να ασκήσει αγωγή, να υποβάλει αίτηση για χορήγηση άδειας εκπρόθεσμης άσκησής της εντός προθεσμίας δύο εβδομάδων, εφόσον οι δικονομικές προϋποθέσεις υποβολής της αίτησης αυτής, κατά το μέτρο που συνεπάγονται μειονεκτήματα ικανά να καταστήσουν υπερβολικά δυσχερή την άσκηση των δικαιωμάτων που οι έγκυες εργαζόμενες αντλούν από το άρθρο 10 της οδηγίας αυτής, δεν πληρούν τις απαιτήσεις της αρχής της αποτελεσματικότητας.