Πρόσφατη νομολογία


7 Οκτ 2024

ΔΕΕ C-792/22: Υπεροχή του Δικαίου της ΕΕ έναντι του δεδικασμένου εθνικού συνταγματικού δικαστηρίου ως προς την ερμηνεία εθνικής νομοθετικής ρύθμισης

Το 2017 ηλεκτρολόγος ο οποίος ήταν μισθωτός εργαζόμενος της SC Energotehnica SRL Sibiu απεβίωσε λόγω ηλεκτροπληξίας κατά την εκτέλεση εργασιών. Από την απόφαση του αιτούντος δικαστηρίου προκύπτει ότι ο MG, επίσης μισθωτός εργαζόμενος της Energotehnica, ήταν επόπτης των εργασιών. Ταυτόχρονα, κινήθηκε ποινική διαδικασία για αμέλεια και ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά του επόπτη. Οι πλησιέστεροι συγγενείς του θύματος συμμετείχαν ως πολιτικώς ενάγοντες στην ποινική διαδικασία. Το διοικητικό δικαστήριο (Tribunalul Sibiu) που εξέτασε τη διαφορά, στο πλαίσιο δίκης μεταξύ της Energotehnica και της επιθεώρησης εργασίας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υπόθεση δεν αφορούσε «εργατικό ατύχημα». Ακύρωσε τις διοικητικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στον εργοδότη. Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, όπως ερμηνεύτηκε από το ρουμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, η διοικητική αυτή απόφαση εμποδίζει το ποινικό δικαστήριο να επανεξετάσει αν το ατύχημα συνιστά εργατικό ατύχημα. Με απόφαση της 24ης Δεκεμβρίου 2021, το Judecătoria Rupea (πλημμελειοδικείο Rupea) απάλλαξε τον MG από τις ποινικές κατηγορίες και απέρριψε την πολιτική αγωγή που είχαν ασκήσει οι έλκοντες δικαιώματα εκ του θύματος, λόγω αμφιβολιών και διότι το επίμαχο συμβάν επήλθε μετά το πέρας του ωραρίου εργασίας, οπότε δεν μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως εργατικό ατύχημα. Η εισαγγελία του πλημμελειοδικείου Rupea και οι έλκοντες δικαιώματα εκ του θύματος άσκησαν έφεση κατά της ως άνω αποφάσεως ενώπιον του Curtea de Apel Brașov (εφετείου Brașov, Ρουμανία), ήτοι του αιτούντος δικαστηρίου, το οποίο διαπίστωσε ότι δεσμεύεται από τις κρίσεις του διοικητικού δικαστηρίου, το οποίο αρνήθηκε να χαρακτηρίσει το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης συμβάν ως εργατικό ατύχημα, κατά την έννοια του ρουμανικού δικαίου. Κατά το αιτούν δικαστήριο, η ισχύς δεδικασμένου την οποία έχει περιβληθεί ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός το εμποδίζει να αποφανθεί επί της ποινικής ή αστικής ευθύνης των ποινικώς διωκομένων, δεδομένου ότι ο εν λόγω χαρακτηρισμός αποτελεί συστατικό στοιχείο της αξιόποινης πράξης επί της οποίας καλείται να αποφανθεί το δικαστήριο αυτό. Επίσης, διαπίστωσε ότι οι πολιτικώς ενάγοντες στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας δεν είχαν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τις απόψεις τους ενώπιον του διοικητικού δικαστηρίου, καθόσον διάδικοι στο πλαίσιο της διοικητικής δίκης ήταν μόνον η Energotehnica και η επιθεώρηση εργασίας. Κατόπιν τούτων, υπεβλήθη το σχετικό προδικαστικό ερώτημα. Το ΔΕΕ έκρινε ότι το άρθρο 1 §§ 1 και 2, και το άρθρο 5 § 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία, ερμηνευόμενα σε συνδυασμό με την αρχή της αποτελεσματικότητας και με το άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιτίθενται σε ρύθμιση κράτους μέλους, όπως έχει ερμηνευθεί από το συνταγματικό δικαστήριο του συγκεκριμένου κράτους μέλους, βάσει της οποίας η τελεσίδικη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου όσον αφορά τον χαρακτηρισμό συμβάντος ως «εργατικού ατυχήματος» έχει ισχύ δεδικασμένου το οποίο δεσμεύει το ποινικό δικαστήριο που καλείται να αποφανθεί επί της αστικής ευθύνης εκ των προσαπτόμενων στον κατηγορούμενο πραγματικών περιστατικών, σε περίπτωση κατά την οποία η εν λόγω ρύθμιση δεν παρέχει στους έλκοντες δικαιώματα εκ του εργαζομένου που υπήρξε θύμα του συμβάντος δυνατότητα δικαστικής ακροάσεως στο πλαίσιο καμίας εκ των δικών με αντικείμενο την ύπαρξη εργατικού ατυχήματος. Περαιτέρω, η αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης αντιτίθεται σε ρύθμιση κράτους μέλους βάσει της οποίας τα τακτικά εθνικά δικαστήρια δεν δύνανται, επ’ απειλή άσκησης πειθαρχικής διώξεως κατά των μελών τους, να αφήνουν αυτεπαγγέλτως ανεφάρμοστες τις αποφάσεις του συνταγματικού δικαστηρίου του συγκεκριμένου κράτους μέλους, ακόμη και αν εκτιμούν, λαμβανομένης υπόψη της εκ μέρους του Δικαστηρίου ερμηνείας, ότι οι εν λόγω αποφάσεις προσβάλλουν τα δικαιώματα που αντλούν οι πολίτες από την οδηγία 89/391.


Σύνδεσμος

ΔΕΕ C-792/22 της 26.9.2024, αίτηση προδικαστικής παραπομπής, MG - Πλήρες κείμενο »